“Taikonauts” တရုတ်အာကာသသူရဲကောင်းများ ကမ္ဘာမြေပေါ်သို့ အောင်မြင်စွာ ပြန်လည်ရောက်ရှိပြီဖြစ်၊ ပြည်ပမှ နိုင်ငံတကာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး မျှော်လင့်လျက်ရှိ

ပေကျင်း၊ ဧပြီ ၁၈ ရက်(ဆင်ဟွာ)

“ကျွန်တော် သူတို့ကို အရမ်းအားကျတယ်” ၊ “လုပ်ငန်းအမိန့်အားလုံးကို သူတို့ ပြီးဆုံးအောင် ဆောင်ရွက်နိုင်တာဟာ မယုံနိုင်စရာပဲ” ဟု အမေရိကန် အငြိမ်းစားအာကာသယာဉ်မှူး Don Thomas က ဆင်ဟွာကို ပြောသည်။Shenzhou-13 လူလိုက်ပါသောအာကာသယာဉ်မစ်ရှင်များ ပြီးပြည့်စုံစွာ အောင်မြင်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ တရုတ်အာကာသယာဉ်မှူးများက အာကာသစခန်းတွင် နှစ်တစ်ဝက်ကြာနေထိုင်ခဲ့ခြင်းက တရုတ်နိုင်ငံ၏နှလုံးသံစဉ်အမှတ်ရမှုဖြစ်စေသလို ပြည်ပ လုပ်ငန်းတူများ၏ အာရုံစိုက်မှုကို လည်း ရရှိခဲ့သည်။ ပြည်ပပညာရှင်များက သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာကဏ္ဍတွင် ရရှိသည့် ဖောက်ထွက်ပြောင်းလဲတိုးတက်မှုများကို တရုတ်နိုင်ငံက မျှဝေပေးစေလိုကြောင်းနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို ဆက်လက်အားဖြည့်ဆောင်ရွက်သွားလိုကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

၁၉၉၀ ခုနှစ်များ Don Thomas သည် အာကာသပျံသန်းမှုမစ်ရှင် ၄ ကြိမ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ဖူးသူဖြစ်သည်။ ယခုရက်ပိုင်း ဆင်ဟွာသတင်းဌာန၏ သီးသန့်မေးမြန်းခန်းတွင် မိမိအနေဖြင့်အာကာသယာဉ်မှူးအဖြစ်တာဝန်ထမ်းဆောင်သည့် ကာလတစ်ခုလုံးတွင် အာကာသ၌နေထိုင်သည်ကြာချိန် စုစုပေါင်း ၄၄ ရက် ရှိကြောင်း၊ သို့သော် Shenzhou-13 မစ်ရှင်တစ်ခုတည်းတွင်ပင် အာကာသယာဉ်မှူးများက နှစ်တစ်ဝက်ကျော် အာကာသထဲတွင် နေထိုင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။

Don Thomas က ကမ္ဘာမြေပေါ်ရှိ ကလေးများကို တရုတ်အာကာသယာဉ်မှူး ၃ ဦးက အာကာသစခန်းမှ စာသင်ပေးနေသည်ကို တွေ့ရသည့်အခါ လုပ်ငန်းတူချင်းကြောင့်ဖြစ်ပေါ်လာသည့် ဝမ်းသာပီတိ ခံစားမှုက တားဆီးမရအောင်ပင် ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်အာကာသယာဉ်မှူးများသည် “ကျွန်တော်တို့ရဲ့ (Taikonauts) ပါပဲ” ဟု Don Thomas က တရုတ်အာကာသယာဉ်မှူးများအတွက် သီးသန့် အင်္ဂလိပ်အခေါ်အဝေါ်ဖြင့် တင်စားခဲ့သည်။ “သူတို့နဲ့ ကျွန်တော်တို့က အတူတူပါပဲ အာကာသခရီးသွားတွေပါ၊ သူတို့ကို မြင်ရတာ၊ မိသားစုလိုပဲ ရင်းနှီးမိတယ်” ဟု ၎င်းက ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ ပြောကြားသည်။

Don Thomas က ၎င်းအနေဖြင့် တရုတ်အာကာသလုပ်ငန်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို အစဉ် အနီးကပ်ဂရုပြုစောင့်ကြည့်နေရာ တရုတ်နိုင်ငံက အချိန်တိုအတွင်း တိုးတက်လာမှုမှာ မယုံနိုင်အောင်ပင် ဖြစ်ကြောင်း ဆိုသည်။

၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် တရုတ်နိုင်ငံ၏ Chang’e-4 လူသားတို့၏ စူးစမ်းလေ့လာရေးယာဉ် ပထမဆုံးအကြိမ် လကမ္ဘာ၏အနောက်ဘက်ခြမ်းသို့ ညင်သာစွာ ဆင်းသက်နိုင်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင်မူ Chang’e-5 လကမ္ဘာစူးစမ်းလေ့လာရေးယာဉ်သည် လကမ္ဘာပေါ်ရှိမြေကြီးနမူနာအား ကမ္ဘာမြေပေါ်သို့ ယူဆောင်လာနိုင်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် Tianwen-1 အင်္ဂါဂြိုဟ် စူးစမ်းလေ့လာရေးယာဉ်သည် Zhurong အင်္ဂါဂြိုဟ်ပေါ်သွားယာဉ်အား သယ်ဆောင်၍ အင်္ဂါဂြိုဟ်မြေမျက်နှာပြင်သို့ အောင်မြင်စွာ ဆင်းသက်နိုင်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလမှ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဧပြီလအထိ Shenzhou-13 အာကာသယာဉ်မှူးများက ဂြိုဟ်ပတ်လမ်းကြောင်း၌ နှစ်တစ်ဝက်ကြာနေထိုင်ခဲ့ပြီး တရုတ်အာကာသယာဉ်မှူးများအနေဖြင့် ဂြိုဟ်ပတ်လမ်းတွင် ဆက်တိုက်ပျံသန်းသည့် ကြာချိန်စံချိန်သစ်ကို ဖန်တီးနိုင်ခဲ့သည်။

“တရုတ် (အာကာသလုပ်ငန်း) ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို မြင်တွေ့ရတာ စိတ်ချမ်းသာဖွယ်ခံစားမှုတစ်မျိုးပါပဲ” ဟု Don Thomas က ဆိုသည်။

အာကာသကဏ္ဍ နိုင်ငံတကာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအပေါ် Don Thomas က နိုင်ငံများအကြား နိုင်ငံရေးကွဲလွဲမှုများရှိနေသော်လည်း နိုင်ငံအသီးသီး၏ အာကာသယာဉ်မှူးများတွင် ကမ္ဘာမြေ၏သံတမန်များဟူသော တူညီသည့်ကိုယ်စားပြုမှုတစ်ခုရှိကြောင်း၊ လူသားမျိုးနွယ်တစ်ရပ်လုံးကို ကိုယ်စားပြုပြီး အာကာသစူးစမ်းလေ့လာရေးလှုပ်ရှားမှုကို အတူပါဝင်ဆောင်ရွက်သင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
လကမ္ဘာတွင် ပူးတွဲသိပ္ပံစခန်းတည်ဆောက်မှုနှင့် လူသားများ အင်္ဂါဂြိုဟ်တက်ရောက်နိုင်ရေး စသည့် ရည်မှန်းချက်များကို နိုင်ငံအသီးသီးက ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ပြီး တူစုံလက်ညီ အကောင်အထည်ဖော်သင့်ကြောင်း ၎င်းက ယူဆသည်။

ကင်ညာ နိုင်ငံတကာလေ့လာရေးပညာရှင် Cavens Adhill ကလည်း Shenzhou-13 လူလိုက်ပါအာကာသယာဉ်မစ်ရှင်များ ပြီးပြည်စုံစွာ အောင်မြင်ခဲ့ခြင်းသည် တရုတ် အာကာသ စူးစမ်းလေ့လာရေးအစီအစဉ်၏ ကြီးမားသော အောင်မြင်မှုဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံကြီးတစ်ခုအနေဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံ၏အာကာသသိပ္ပံကဏ္ဍတိုးတက်မှုက ကျယ်ပြန့်များပြားလှသည့် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများအတွက် အားတက်စရာဖြစ်ကြောင်း ဆိုသည်။

နမီးဘီးယား သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာ တက္ကသိုလ် စီးပွားရေးဌာန Lameck Odada က အာကာသစခန်းတည်ဆောက်မှုနှင့် အာကာသစူးစမ်းလေ့လာရေးကဏ္ဍတွင် တရုတ်နိုင်ငံ၏ အောင်မြင်မှုက နှိုင်းယှဉ်၍မရကြောင်း၊ လူသားတို့ စကြာဝဋ္ဌာအာကာသစူးစမ်းမှုတွင် တရုတ်၏စွမ်းအားဖြင့် အကျိုးဆောင်ခဲ့ကြောင်း ဆိုသည်။

တရုတ်နိုင်ငံက သိပ္ပံသုတေသနနှင့်နည်းပညာကဏ္ဍ၌ ရရှိသော ထိုးဖောက်မှုအပြောင်းအလဲ တိုးတက်မှုများကို မျှဝေပေးစေလိုကြောင်းနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို ဆက်လက်မြှင့်တင်သွားစေလိုကြောင်း ၊ “ကျွန်တော်တို့လည်း မိမိ၏အာကာသ၊အာကာသလူရည်ချွန်တွေ ပျိုးထောင်ပေးရာမှာ ကူညီပေးဖို့၊ မဝေးတော့တဲ့အနာဂတ်ကာလမှာ ကျွန်တော်တို့ နမီးဘီးယားရဲ့ အာကာသယာဉ်မှူးတွေကလည်း တရုတ်အာကာသစခန်းကို တက်ရောက်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်တယ်”ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

အမှန်စင်စစ်တွင်မူ တရုတ်နိုင်ငံသည် အာကာသကဏ္ဍတွင် ကမ္ဘာ့အခြားနိုင်ငံနှင့်ဒေသများ အတူပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် အစဉ်တစ်စိုက် အထူးအလေးထားခဲ့သည်။

၂၀၁၆ ခုနှစ်မှစပြီး တရုတ်နိုင်ငံသည် နိုင်ငံနှင့်ဒေသပေါင်း ၁၉ ခု၊ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်း ၄ ခုနှင့်အတူ အာကာသပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးသဘောတူညီချက် သို့မဟုတ် နားလည်မှုစာချွန်လွှာ ၄၆ ခုကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သလို ပြင်ပ အာကာသ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲရေးအား တက်ကြွစွာ တွန်းအားပေးဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး နည်းလမ်းအသွယ်သွယ်ဖြင့် ကျယ်ပြန့်များပြားလှသော ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများ၏ အာကာသစွမ်းရည်တည်ဆောက်မှုကို အားပေးဆောင်ရွက်ကာ တရုတ်အာကာသဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသီးအပွင့်များကို မျှဝေပေးခဲ့သည်။

အာဖရိကတိုက်တွင် တရုတ်နိုင်ငံက နမီးဘီးယား၌ အာကာသတိုင်းတာထိန်းချုပ်ရေးစခန်း တည်ဆောက်ပေးခဲ့ရာ ၎င်းမှာ တရုတ်နိုင်ငံ၏ ပြည်ပ၌ရှိသော ပမာဏအကြီးဆုံးနှင့် စွမ်းရည် အပြည့်စုံဆုံးသော အာကာသတိုင်းတာထိန်းချုပ်ရေးစခန်းတစ်ခု ဖြစ်သည်။ လက်တင်အမေရိကတွင် တရုတ်နိုင်ငံက ဘိုလီးဗီးယားနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး ဆက်သွယ်ရေးဂြိုဟ်တု “Tupac Katari” လွှတ်တင်ရာတွင် ကူညီဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သည်။

ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် တရုတ်နိုင်ငံ 《၂၀၂၁ ခုနှစ် တရုတ်နိုင်ငံ၏အာကာသ》စက္ကူဖြူစာတမ်း ထုတ်ပြန်ခဲ့ရာ ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ပြင်ပ အာကာသကဏ္ဍ၌ လူသားမျိုးနွယ် အေးအတူပူအမျှ အသိုက်ဝန်းတည်ဆောက်ရေး တွန်းအားပေးရန် အဆိုပြုခဲ့သည်။ ထိုမှတစ်ဆင့်အနာဂတ်ကိုလှမ်းမျှော်ကြည့်မည်ဆိုလျှင် အနာဂတ် ၅ နှစ်တာကာလနှင့် ပို၍ဝေးလံသော အနာဂတ်ကာလများကို မျက်နှာမူသည့် တရုတ်အာကာသကဏ္ဍသည် ပို၍အပြုသဘောဆောင် တံခါးဖွင့်ပွင့်လင်းစွာဖြင့် နိုင်ငံတကာပူးပေါင်းဖလှယ်ရေးများ ပို၍ တိုးလာမည်ဖြစ်ရာ အရည်အသွေးမြင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ စဉ်ဆက်မပြတ် အကျိုးဖြစ်ထွန်းတိုးပွားစေရေး အာကာသလုပ်ငန်းများကို အရှိန်အဟုန်မြှင့် ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ပေသည်။ （Xinhua）

————————-
(Chinese Version)

Taikonauts再凯旋 海外期待国际合作
2022-04-17 16:24:02
新华社北京4月17日电 “我真羡慕他们！”美国退役宇航员唐·托马斯告诉新华社记者，“他们所完成的工作令人难以置信。”
神舟十三号载人飞行任务取得圆满成功。中国航天员在空间站工作生活了半年，牵动国人心弦，也得到海外同行关注。海外专家学者表示，希望中国分享在科研和技术方面取得的突破进展，继续加强合作。
上世纪90年代，托马斯曾执行过4次太空飞行任务。他近日接受新华社记者专访时表示，自己全部宇航员生涯中总共在太空逗留了44天，而神舟十三号乘组一次任务就在太空中连续工作半年。
托马斯说，当他看到3名中国航天员在空间站为地球上的孩子们授课时，一种作为同行的强烈个人感情涌上心头。
言谈间，托马斯用专门指代中国航天员的英文词汇称呼中国航天员为“我们的Taikonauts”，自豪之情溢于言表。“他们和我一样都是太空旅行者，看着他们，我感受到了家人般的亲切。”
托马斯说，他一直密切关注中国航空航天事业发展，中国在短时间内取得的进展令人难以置信：
2019年，中国嫦娥四号实现了人类探测器首次月球背面软着陆；2020年，嫦娥五号月球探测器携带月壤返回地球；2021年，天问一号火星探测器搭载的祝融号火星车在火星成功着陆；2021年10月至2022年4月，神舟十三号乘组在轨驻留半年，创造了中国航天员连续在轨飞行时长新纪录……
“目睹中国（航空航天事业）的发展简直是一种享受。”托马斯说。
谈到太空领域的国际合作，托马斯说，尽管国与国之间存在政治分歧，但各国航天员的共同身份是地球使者，应该代表全人类共同参与太空探索活动。他认为，各国应该开展合作，共同实现在月球建立联合科考站和将人类送上火星等目标。
肯尼亚国际问题学者卡文斯·阿德希尔说，神舟十三号载人飞行任务圆满完成是中国太空探索计划的重大胜利。作为一个发展中大国，中国在太空科学方面的进步是对广大发展中国家的鼓舞。
纳米比亚科技大学经济学讲师拉梅克·奥达达说，中国在空间站建设和太空探索方面所取得的成就是“无与伦比”的，为人类探索宇宙贡献了中国力量。希望中国能够分享在科研和技术方面所取得的突破进展，继续与该国加强合作，“帮助我们培养自己的航空、航天人才，期盼在不久的将来，我们纳米比亚的宇航员能够登上中国的空间站。”
事实上，中国一直以来十分重视在航天领域与世界其他国家和地区开展合作。
2016年以来，中国与19个国家和地区、4个国际组织签署46项空间合作协定或谅解备忘录；积极推动外空全球治理；通过多种方式支持广大发展中国家的航天能力建设，共享中国航天发展成果。
在非洲，中国在纳米比亚建立的航天测控站是中国海外航天测控站中规模最大、功能最齐全的测控站之一。在拉美，中国帮助玻利维亚成功发射通信卫星“图帕克·卡塔里”，使玻利维亚拥有首颗卫星……
今年1月，中国发布《2021中国的航天》白皮书，首次提出在外空领域推动构建人类命运共同体。可以预见，面向未来五年及更远的将来，中国航天将以更加积极开放的姿态开展国际交流合作，加快发展高质量、可持续、增福祉的航天事业。（记者：邓仙来、白林、陈诚、张泉、顾天成；剪辑：淡然；编辑：唐志强、孙浩、鲁豫）
新华社国际部制作
新华社国际传播融合平台出品
图说1：4月16日，神舟十三号载人飞船返回舱在东风着陆场成功着陆。这是航天员翟志刚、王亚平、叶光富（左至右）安全顺利出舱（拼版照片）。新华社发
图说2：3月23日，在新疆乌鲁木齐市第七十中学，学生观看王亚平在“天宫课堂”上进行液桥演示实验。新华社记者丁磊摄
图说3：这是航天员王亚平在中国空间站组合体内拍摄的地球的画面。新华社发（航天员王亚平摄）