မြန်မာ့ရိုးရာဓလေ့ မျှဝေရာ သီတင်းကျွတ်မီးထွန်းပွဲတော်

ရန်ကုန်၊ အောက်တိုဘာ ၅ ရက် (ဆင်ဟွာ)
သီတင်းကျွတ်ကာလကို မီးထွန်းပွဲတော်ဟုခေါ်ဆိုကြပြီး မြန်မာနိုင်ငံတွင် အထင်ရှားဆုံး ဘာသာရေးပွဲတော်များအနက် တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း သာသနာရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးအာကာကျော်က ပြောသည်။
“မြတ်စွာဘုရားရှင် တာဝတိံသာ နတ်ပြည်က ဆင်းသက်လာခြင်းကို ကြိုဆိုတဲ့အနေနဲ့ သီတင်းကျွတ်ကာလမှာ အိမ်တွေ၊ လမ်းတွေ၊ ဘုရားတွေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်းမှာ ဖယောင်းတိုင်ထွန်းညှိပူဇော်သလို မီးပုံးတွေချိတ်ဆွဲပြီး ပူဇော်ကြတယ်။ ဒီဓလေ့ထုံးစံက ပုဂံခေတ်က စတင်ခဲ့တာပါ” ဟု ၎င်းကပြောသည်။
“ဒီသီတင်းကျွတ်ပွဲတော်က တစ်နိုင်ငံလုံးအတွက် အရမ်းအရေးပါတဲ့ ဘာသာရေးနဲ့ ယဉ်ကျေးမှု အထိမ်းအမှတ်တွေကို ဖော်ပြနေပါတယ်။ ဒီအခါသမယမှာ မိသားစုများ ပြန်လည်ဆုံစည်းကြပြီး ဘုရားစေတီတွေကို သွားရောက်ကာ မီးထွန်းပူဇော်ကြသလို မိမိထက် သက်ကြီးဝါကြီးသူများကို ကန်တော့ကြပါတယ်” ဟု၎င်းကပြောသည်။
အသက် ၆၈ နှစ်အရွယ်ရှိ အငြိမ်းစား အထက်တန်းပြဆရာမ ဒေါ်မာမာငြိမ်းက “သီတင်းကျွတ်ကို ပျော်ရွှင်စရာကောင်းတဲ့ ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုပွဲတော်လို့ မြင်ပါတယ်။ ဒီကာလမှာဆိုရင် လူကြီးမိဘတွေကို ကန်တော့ကြတယ်။ ဆွေးမျိုး၊ ဆရာသမားတို့ကို ကန်တော့ကြတယ်။ ကန်တော့ခံလူကြီးတွေက ကန်တော့ကြတဲ့သူတွေကို မုန့်ဖိုး ပြန်ပေးတယ်” ဟုပြောသည်။
“ကျွန်မတို့ ငယ်ငယ်ကတည်း မိဘတွေက သီတင်းကျွတ် ကန်တော့တာတို့ လူကြီးမိဘတွေကို ခေါင်းလျှော်ပေးတာ၊ ခြေသည်းလက်သည်း လှီးပေးတာတွေလုပ်ခဲ့ကြတယ်။ အခု ကျွန်မအသက် ၆၈ နှစ်မှာတော့ ကျွန်မသမီးတွေက ကျွန်မတို့ ငယ်ငယ်က အတိုင်းပြန်လုပ်လာကြတယ်။ ဒါက ကျွန်မတို့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လှပတဲ့ ယဉ်ကျေးမှု ဓလေ့တစ်ခုကို သားစဉ်မြေးဆက် လက်ဆင့် ကမ်းခဲ့တဲ့ အဓိပ္ပာယ်ပေါ့” ဟု ၎င်းကပြောသည်။

အသက် ၂၅ နှစ်အရွယ်ရှိ မဖြိုးဖြိုးက “ ကျွန်မရဲ့ သီတင်းကျွတ်အစီအစဉ်ကတော့ အရင်နှစ်တွေနဲ့ အတူတူပါပဲ။ ကျွန်မအိမ်နဲ့ လမ်းတစ်လျှောက်မှာ ဖယောင်းတိုင်ထွန်းပြီး ကျွန်မမိဘတွေအတွက် ဆုတောင်းပေးမယ်။ စည်ကားတဲ့ သီတင်းကျွတ်ဈေးပွဲတော်တွေကို သွားလည်မယ်။ နောက်ပြီး ကျွန်မအိမ်မှာ သူငယ်ချင်းတွေနဲ့အတူ မုန့်လုပ်စားကြမယ်” ဟု ပြောသည်။
အသက် ၂၇ နှစ်အရွယ်ရှိ ကိုမြတ်သူက “ သီတင်းကျွတ်ကာလက ရုံးပိတ်ရက်ဖြစ်တဲ့အတွက် ကျွန်တော့်မိဘတွေရဲ့ မွေးရပ်မြေကို အလည်သွားမှာပါ။ ဒါက မိသားစုတွေ့ဆုံပွဲလိုပါပဲ။ ဒါကြောင့် ကျွန်တော်အနေနဲ့ သီတင်းကျွတ်ပွဲတော်မှာ အရမ်းပျော်ပါတယ်” ဟုပြောသည်။
“မြို့ကြီးပြကြီးတွေကနေ ကျေးလက်ဒေသတွေအထိ ဆင်နွှဲကြတဲ့ မီးထွန်းပွဲတော်က မျိုးဆက်အဆင့်ဆင့် လက်ဆင့်ကမ်းပေးပြီး မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှု ဓလေ့ထုံးစံကို ဆက်လက်ရှင်သန်စေတယ်လို့ထင်ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် သီတင်းကျွတ်ပွဲတော်ကို သီတင်းကျွတ်လပြည့်မတိုင်မီ အဖိတ်နေ့၊ သီတင်းကျွတ်လပြည့်နေ့နှင့် သီတင်းကျွတ်လပြည့်ကျော်တစ်ရက်တို့တွင် ၃ ရက်တိုင်တိုင် ကျင်းပကြောင်း သိရသည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၏ သတင်းကျွတ်လပြည့်နေသည် အောက်တိုဘာ ၆ ရက်၌ ကျရောက်ကြောင်း သိရသည်။ (Xinhua)
……………………………….
(English Version)
Feature: Festival of Lights: Myanmar shares its Thadingyut traditions
YANGON, Oct. 4 (Xinhua) — Thadingyut, also known as the Festival of Lights, is one of Myanmar’s most significant religious festivals, said Arkar Kyaw, director of the Ministry of Religious Affairs and Culture.
“During this time, homes, streets, and pagodas across the country glow with candles and lanterns, symbolizing the Buddha’s descent from heaven — a custom that began during the Bagan era,” he said.
“The festival holds deep religious and cultural significance for the entire nation. On this occasion, families reunite, visit pagodas, join lighting events, and pay respect to elders,” he said.
Daw Mar Mar Nyein, 68, a retired high school teacher, said, “Thadingyut is a season of gratitude and joy. We show respect to our parents, elders, relatives, and teachers by praying to them, and in return, elders give pocket money to those who pay homage.”
“Since childhood, we have practiced these customs — bowing to our parents and elders, washing their hair, and cutting their nails as a sign of respect. Now, my children will continue the same tradition. This is the beauty of our culture, passed down from generation to generation,” she said.
Phyo Phyo, 25, said, “My Thadingyut plans are similar to previous years. I will light candles at my home and along the street, and pray to my parents. I also plan to visit lively market festivals and make snacks with my friends at home.”
Myat Thu, 27, said, “We have holidays during Thadingyut, so I’ll visit my parents’ hometown. It’s like a family gathering, which is why I really enjoy this festival.”
“From busy cities to small villages, the Festival of Lights brings generations together, keeping Myanmar’s cultural traditions alive,” he said.
The Thadingyut Festival is celebrated for three days — the day before, the day of, and the day after the full moon. This year, the full moon day of Thadingyut falls on Oct. 6. ■
Photo : A girl is pictured during a Thadingyut festival funfair in Yangon, Myanmar, Oct. 3, 2025. (Xinhua/Myo Kyaw Soe)