အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးသဘောတူညီချက်မူကြမ်းအရ လက်ဘနွန်နိုင်ငံ၌ အစ္စရေးတပ်များ ၇ ရက်အတွင်း ရုပ်သိမ်းမည်

ဂျေရုဆလမ်/ဘေရွတ်၊ အောက်တိုဘာ ၃၁ ရက် (ဆင်ဟွာ)

အမေရိကန်နိုင်ငံက အဆိုပြုထားပြီး လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသော အစ္စရေး-ဟစ်ဇ်ဘိုလာကြား တိုက်ခိုက်မှုများ အဆုံးသတ်စေမည့် အစ္စရေးနိုင်ငံနှင့် လက်ဘနွန်နိုင်ငံကြား သဘောတူညီချက်မူကြမ်းဖြစ်ဖွယ်ရှိသော စာရွက်စာတမ်းတစ်ခုကို အစ္စရေးနိုင်ငံပိုင် Kan TV News က အောက်တိုဘာ ၃၀ ရက်က သတင်းဖော်ပြခဲ့သည်။
အမေရိကန်သံတမန် Amos Hochstein က ရေးဆွဲထားပြီး အစ္စရေးထံ ပေးပို့ထားသော အဆိုပါ မူကြမ်းကို စစ်ဘက်ဆိုင်ရာအစိုးရအဖွဲ့က ကျေနပ်မှုရှိကြောင်းနှင့် လက်ခံနိုင်ဖွယ်အခွင့်အလမ်းများကြောင်း အစ္စရေးအဆင့်မြင့်အရာရှိများ၏ ပြောကြားချက်အား ကိုးကား၍ Kan TV News က ဖော်ပြခဲ့သည်။
အဆိုပါ မူကြမ်းအရ သဘောတူညီချက်အား အမေရိကန်နိုင်ငံနှင့် နောက်ထပ်အခြားနိုင်ငံ၏ ရှေ့မှောက်တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးသည့်နောက် အစ္စရေးအနေဖြင့် လက်ဘနွန်တောင်ပိုင်းမှ ၎င်းတို့၏ တပ်ဖွဲ့များကို အချိန် ၇ ရက်အတွင်း ရုပ်သိမ်းမည်ဟု သိရသည်။
ထို့ပြင် ရက်ပေါင်း ၆၀ အတွင်း လက်ဘနွန်နိုင်ငံက နိုင်ငံတောင်ပိုင်းရှိ မည်သည့် အရပ်ဘက်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ကိုမဆို လက်နက်ရုပ်သိမ်းရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းတို့၏နယ်မြေပေါ်တွင် လက်နက်ရောင်းချခြင်း၊ လက်နက်ထုတ်လုပ်ခြင်းကို စောင့်ကြည့်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဟစ်ဇ်ဘိုလာနှင့် အခြားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များထံသို့လည်း လက်နက်များ မရောက်ရှိနိုင်ရန် ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း သဘောတူညီချက်မူကြမ်း၌ ဖော်ပြထားသည်။

လက်ဘနွန်နိုင်ငံ တောင်ပိုင်းတွင် လက်ဘနွန်စစ်တပ်နှင့် ကုလသမဂ္ဂယာယီတပ်ဖွဲ့ (UNIFIL) တို့သာလျှင် လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့အဖြစ် ထားရှိရမည်ဖြစ်ကြောင်း မူကြမ်းအရ သိရသည်။
အမေရိကန်နိုင်ငံက အခြားသောနိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများနှင့် နိုင်ငံများနှင့်အတူ သဘောတူညီချက် အကောင်အထည်ဖော်ရေးကို ကြီးကြပ်မည်ဖြစ်သည်။
ထို့ပြင် လက်ဘနွန်နိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ် နာဂျစ် မီခါတီက လာမည့်ရက်ပိုင်းအတွင်း အစ္စရေးနှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ရရှိမည်ဟု မျှော်လင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
“ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ရည်မှန်းချက်ကတော့ လက်ဘနွန်ကို ကာကွယ်ဖို့နဲ့ အစ္စရေးရဲ့ ကျူးကျော်မှု ရပ်တန့်ဖို့ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဒေသကို လာနေတဲ့ ကုလသံတမန် အာမို့စ် ဟို့ချ်စတိန်းနဲ့ ကျွန်တော် ဆက်သွယ်ခဲ့တယ်” ဟု မီခါတီက al-Jadeed local TV ချန်နယ်နှင့် တွေ့ဆုံစဉ်ပြောကြားခဲ့သည်။
လီတာနီမြစ်တောင်ဘက်ပိုင်းဧရိယာအတွင်း လက်ဘနွန်စစ်တပ်ထံမှလွဲ၍ မည်သည့်လက်နက်မှ ထားရှိမည်မဟုတ်ကြောင်း မီခါတီက ပြောခဲ့သည်။

“ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် ၁၇၀၁ မှာပါတဲ့ အကြောင်းအရာတွေအားလုံးကို ကျွန်တော်တို့ ကတိပြုပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ရည်မှန်းချက်ကတော့ လက်ဘနွန်မှာ တည်ငြိမ်ဖို့ပါပဲ” ဟု မီခါတီက ဆိုသည်။
အစ္စရေးနှင့် ဟစ်ဇ်ဘိုလာကြား အချိန် ၃၃ ရက်ကြာ စစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်စေခဲ့သော ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် ၁၇၀၁ ကို ၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် အတည်ပြုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အဆိုပါဆုံးဖြတ်ချက်က စစ်မက်ရပ်စဲရေး၊ လက်ဘနွန်မှ အစ္စရေးတပ်များ ရုပ်သိမ်း‌ရေး၊ လက်ဘနွန်စစ်တပ်နှင့်အတူ အပစ်အခတ်ရပ်စဲမှုကို စောင့်ကြည့်ရန် UNIFIL အား ထောက်ခံရေးအတွက် ဖော်ပြထားသည်။
ထိုဆုံးဖြတ်ချက်က လက်ဘနွန်-အစ္စရေးနယ်စပ်နှင့် လီတာနီမြစ်ကြား စစ်မက်ကင်းမဲ့ဇုန်တစ်ခု တည်ထောင်ရန်၊ ယင်းဧရိယာအတွင်း လက်ဘနွန်စစ်တပ်နှင့် UNIFIL တို့ကသာ လက်နက်ကိုင်ဆောင်ခွင့်ပြုထားသည်။ ဟစ်ဇ်ဘိုလာအဖွဲ့က ယင်းဆုံးဖြတ်ချက်ကို ချိုးဖောက်ကြောင်းနှင့် လီတာနီမြစ် တောင်ဘက်ပိုင်းတွင် တပ်ဖွဲ့ဝင်များ ဖြန့်ကြက်ထားကြောင်း အစ္စရေးက စွပ်စွဲထားသည်။
အောက်တိုဘာ ၁ ရက်မှစ၍ အောက်တိုဘာ ၃၀ ရက်အထိ မတော်တဆမှု ၃၀ ကျော် ဖြစ်ပွားခဲ့ကာ ကုလသမဂ္ဂ အဆောက်အအုံများ ပျက်စီးခြင်းနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းမှုတပ်ဖွဲ့ဝင်များ ဒဏ်ရာရရှိခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြောင်း UNIFIL ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ အန်ဒရီရာ တီနန်တီက ပြောခဲ့သည်။
စက်တင်ဘာ ၂၃ ရက်မှစ၍ အစ္စရေးစစ်တပ်က လက်ဘနွန်တွင် ကြိုတင်မမျှော်မှန်းထားသော၊ ပြင်းထန်သော လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုလုပ်ဆောင်ခဲ့ရာ ဟစ်ဇ်ဘိုလာနှင့် ကြောက်မက်ဖွယ် တင်းမာမှုအရှိန်မြင့်တက်လာခဲ့သည်။
၂၀၂၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၈ ရက်တွင် စစ်ပွဲစတင်ချိန်မှစ၍ လက်ဘနွန်နိုင်ငံတွင် အစ္စရေးလေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် သေဆုံးသူ အရေအတွက်မှာ ၂,၈၂၂ ဦး ရှိလာခဲ့ပြီး ဒဏ်ရာရသူဦးရေမှာ ၁၂,၉၃၇ အထိ မြင့်တက်လာခဲ့ကြောင်း လက်ဘနွန်ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက အောက်တိုဘာ ၃၀ ရက်၌ ပြောကြားခဲ့သည်။ (Xinhua)

………………………..
(English Version)
Ceasefire draft requires Israel to withdraw from Lebanon within 7 days: Israeli media
JERUSALEM/BEIRUT, Oct. 30 (Xinhua) — Israel’s state-owned Kan TV News on Wednesday revealed a document claiming to be a draft agreement between Israel and Lebanon, proposed by the United States, to end the current Israeli-Hezbollah clashes.
Quoting senior Israeli officials, the channel said the war cabinet is satisfied with the draft that was formulated by U.S. envoy Amos Hochstein and submitted to Israel, and its chances of being accepted are high.
According to the draft, Israel will have to withdraw its forces from southern Lebanon within seven days after signing the agreement, which will be overseen by the United States and another country.
Within 60 days, Lebanon will have to disarm any unofficial military group in southern Lebanon and monitor the sales and production of weapons on its territory so that they do not reach Hezbollah or other armed groups, the draft read.
The Lebanese army and the United Nations Interim Force In Lebanon (UNIFIL) will be the only armed forces in southern Lebanon, it read.
The United States, together with other international bodies and countries to be agreed upon, will oversee the implementation of the agreement.
Meanwhile, Lebanese Prime Minister Najib Mikati said he hopes to witness a ceasefire with Israel in the coming days.
“Our goal is to protect Lebanon and stop the Israeli aggression. I contacted the UN envoy Amos Hochstein, who is on his way to the region,” said Mikati in a televised interview with al-Jadeed local TV channel.
Mikati said that no weapons should be in the area south of the Litani River except in the hands of the Lebanese army. “We are committed to all matters related to Resolution 1701, and the goal is establishing stability in Lebanon.”
Resolution 1701, passed in 2006, ended a 33-day war between Israel and Hezbollah. It called for a cessation of hostilities, Israeli withdrawal from Lebanon, and bolstering the UNIFIL to monitor the ceasefire alongside the Lebanese army.
The resolution established a demilitarized zone between the Lebanon-Israel border and the Litani River, permitting only the Lebanese army and UNIFIL forces to bear arms in the area. Israel has accused Hezbollah of violating the resolution and deploying troops south of the Litani River.
Also on Wednesday, UNIFIL spokesman Andrea Tenenti said that since Oct. 1, the body has been subjected to more than 30 incidents that have damaged UN property and injured peacekeepers.
Since Sept. 23, the Israeli army has been launching an unprecedented, intensive air attack on Lebanon in a dangerous escalation with Hezbollah.
The death toll from Israeli airstrikes on Lebanon since the beginning of the war on Oct. 8, 2023, reached 2,822, while injuries went up to 12,937, the Lebanese Health Ministry reported on Wednesday.
Photo: Smoke billows following Israeli airstrikes in the southern suburb of Beirut, Lebanon, Oct. 19, 2024. (Xinhua/Bilal Jawich)