အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသအခြေအနေ – သံတမန်ကြားဝင် ညှိနှိုင်းမှုများ ခပ်စိပ်စိပ်ရှိနေသော်လည်း အီရန်အနေဖြင့် “တိုက်ခိုက်သွားမည်” ဟုသာ အခိုင်အမာ ပြောဆိုလျက်ရှိ

ပေကျင်း၊ ဩဂုတ် ၉ ရက် (ဆင်ဟွာ)

သံတမန် ကြားဝင် ညှိနှိုင်းမှုများ မျက်မှောက်နှင့်မျက်ကွယ်တွင် ခပ်စိပ်စိပ် တွန်းအားပေးနေသော်လည်း အီရန်နှင့် ၎င်း၏ မဟာမိတ်များက ပါလက်စတိုင်း အစ္စလာမ်မစ်တော်လှန်ရေး လှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့ (ဟားမက်စ်) ၏ နိုင်ငံရေးဗျူရိုခေါင်းဆောင် Ismail Haniyeh ကို လုပ်ကြံခြင်းအပေါ် လက်တုံ့ပြန်သွားမည်ဟု အခိုင်အမာ ပြောကြားခဲ့သည်။ တစ်ဖက်တွင်လည်း အစ္စရေး၏သဘောထားက တင်းမာလျက်ရှိရာ လက်တုံ့ပြန်ခံရပါက အရင်းအနှီးအကြီးအကျယ်ပေးဆပ်ရလိမ့်မည်ဟု ဆိုသည်။ အခြေအနေများက “အကန့်အသတ်” ဖြင့် ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မှုများ ဖြစ်နေမည်လား။ “အထိန်းအချုပ်မဲ့” အရှိန်အဟုန်မြင့်တက်သွားမည်လား။

“သံတမန်ရေး ကြိုးပမ်းမှုများ မနားမနေ ရှိနေ”

ဂျော်ဒန် ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နှင့် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Ayman Safadi သည် အီရန်နိုင်ငံ မြို့တော် တီဟီရန်သို့ ဩဂုတ် ၄ ရက်တွင် သွားရောက်၍ အီရန် သမ္မတ Masoud Pezeshkian ၊ အီရန် ယာယီနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Bagheri Kani တို့နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့သည်။ ထိုသို့ တွေ့ဆုံရာတွင် Ayman Safadi က သက်ဆိုင်သူများအနေဖြင့် ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်းရှိကြရန်၊ အကယ်၍ ဒေသတွင်းစစ်ပွဲ ဖြစ်ပွားခဲ့ပါက “အားလုံးကို အပျက်သဘောအကျိုးသက်ရောက်မှုများ ရှိလာမည်” ဖြစ်ကြောင်း သတိပေး ပြောကြားခဲ့သည်။

အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသ တင်းမာမှုများ တစ်ဆင့်တိုး အရှိန်အဟုန်မြင့်တက်လာမှုကို ရှောင်ရှားရေးအတွက် အမေရိကန် အစိုးရက ဥရောပမဟာမိတ်များနှင့် ၎င်း၏ မိတ်ဖက်နိုင်ငံအစိုးရများအနေဖြင့် အီရန်အား “ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်း” လုပ်ဆောင်ရေး တိုက်တွန်းရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြောင်း The Wall Street ဂျာနယ်က ဩဂုတ် ၄ ရက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။
အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီဘလင်ကန်သည် ဂျော်ဒန် ဘုရင် Abdullah II ၊ ကာတာနှင့် အီဂျစ်အစိုးရ အဆင့်မြင့်အရာရှိများနှင့် ဖုန်းဖြင့်ဆက်သွယ်ဆွေးနွေးခဲ့သည်။ အမေရိကန်နိုင်ငံက သံတမန်ရေးကြိုးပမ်းမှုများကို “မနားမနေ” လုပ်နေကြောင်း ၊ “အခြေအနေတင်းမာမှုများ အရှိန်မြင့်တက်လာမှုကို ရှောင်ရှားဖို့ သက်ဆိုင်သူအသီးသီးက ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်း ရှိရမှာ” ဖြစ်ကြောင်း ဘလင်ကန်က ဩဂုတ် ၆ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျွန်တော်တို့ … အီရန်ဘက်ကို ဒီသတင်းစကားပါးပြီးပါပြီ၊ ကျွန်တော်တို့ အစ္စရေးကိုလည်း တိုက်ရိုက်ဒီသတင်းစကားပါးပေးခဲ့တယ်” ဟု ဘလင်ကန်က ဆိုသည်။

ရုရှားဖက်ဒရေးရှင်းလုံခြုံရေးကောင်စီ အတွင်းရေးမှူးနှင့် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဟောင်း Sergei Shoigu က အီရန်နိုင်ငံသို့ ဩဂုတ် ၅ ရက်တွင် သွားရောက်ခဲ့ပြီး Masoud Pezeshkian စသည့် အီရန် အဆင့်မြင့် အရာရှိများနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့သည်။ လက်တုံ့ပြန်ရာတွင် “ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်း” ရှိရန် ရုရှားသမ္မတ ဗလာတီမာ ပူတင်က Sergei Shoigu မှတစ်ဆင့် အီရန်ကို တိုက်တွန်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းဌာနက အမည်မဖော်လိုသည့် “အီရန် အဆင့်မြင့် သတင်းအရင်းအမြစ်” နှစ်ဦး၏ စကားကို ကိုးကား၍ ဩဂုတ် ၆ ရက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။ သို့သော် ဤသတင်းပါအကြောင်းအရာများကို ရုရှားနှင့် အီရန် အစိုးရက အတည်မပြုခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

“တိုက်ခိုက်မည်” ဟု အခိုင်အမာ ပြောဆိုနေ

ဟားမက်စ် နိုင်ငံရေးဗျူရိုခေါင်းဆောင် Haniyeh ဇူလိုင် ၃၁ ရက်က တီဟီရန်တွင် လုပ်ကြံခံခဲ့ရ၍ သေဆုံးခဲ့သည်။ ယင်းလုပ်ကြံမှုသည် အစ္စရေးလက်ချက် ဖြစ်သည်ဟု အီရန်အနေဖြင့် သတ်မှတ်ထားသည်။ အီရန်နိုင်ငံ ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင် အလီ ခါမေနီ က အီရန်နယ်နိမိတ်အတွင်း လုပ်ကြံခံခဲ့ရသည့် Haniyeh အတွက် လက်စားချေရန် အီရန်တွင် “တာဝန်ရှိ”ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ အစ္စရေးကို တိုက်ရိုက် တိုက်ခိုက်ရန် အလီ ခါမေနီ အမိန့်ချထားကြောင်း နယူးယောက်တိုင်းစ်၏ သတင်းများအရ သိရသည်။

အီရန်အနေဖြင့် ဒေသတွင်း ပဋိပက္ခများကို ကြီးထွားစေလိုသည့် ဆန္ဒမရှိကြောင်း၊ သို့သော်လည်း အစ္စရေး၏ “ပြစ်မှုနှင့် မိုက်ရူးရဲဆန်မှု” အပေါ် မလွဲမသွေ တုံ့ပြန်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်း Masoud Pezeshkian က Sergei Shoigu နှင့်တွေ့ ဆုံစဉ် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အီရန် IRNA သတင်းအေဂျင်စီက ဆိုသည်။ Bagheri Kani သည် အီဂျစ် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Badr Abdelatty ၊ ဩစတြီးယားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Alexander Schallenberg တို့နှင့် ဩဂုတ် ၆ ရက်တွင် ဖုန်းဖြင့် အသီးသီးဆက်သွယ်ကာ Haniyeh လုပ်ကြံခံမှုအကြောင်း ဆွေးနွေးခဲ့သည်။ Bagheri Kani က အီရန်နိုင်ငံအနေဖြင့် “ပြတ်ပြတ်သားသား တုံ့ပြန်”သွားမည် ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သလို အစ္စရေး၏ လုပ်ကြံမှုအပေါ် ဥရောပနိုင်ငံများနှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံက ပြစ်တင်ရှုတ်ချမှုမရှိသည့်အတွက် ဝေဖန်ခဲ့သည်။

အီရန်သည် “အစ္စရေးကို တိုက်ခိုက်မယ်” ဟု ဟန်ဂေရီမှတစ်ဆင့် ပြောကြားပြီးဖြစ်ကြောင်း အစ္စရေးနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Israel Katz က ဩဂုတ် ၅ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ဘနွန် ဟစ်ဇ်ဘိုလာ ခေါင်းဆောင် Hassan Nasrallah က ဟစ်ဇ်ဘိုလာ အကြီးတန်းတပ်မှူး Fuad Shukr အား အစ္စရေး လုပ်ကြံမှုအပေါ် “မလွဲမသွေ”၊ “ပြင်းပြင်းထန်ထန် လက်တုံ့ပြန်မည်” ဟု ဩဂုတ် ၆ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ လက်တုံ့ပြန်လှုပ်ရှားမှုသည် သီးခြားလုပ်ဆောင်နိုင်သလို အီရန်၊ ယီမင် အစရှိသည့် အခြားသော တော်လှန်ရေးအင်အားစုများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်ကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ် အောက်တိုဘာလတွင် ပါလက်စတိုင်း-အစ္စရေး ပဋိပက္ခ အသစ်တစ်ဖန် ဖြစ်ပွားပြီးနောက် ဟားမက်စ်ကို အားပေးထောက်ခံရန်အတွက် လက်ဘနွန် ဟစ်ဇ်ဘိုလာတို့သည် ဒုံးကျည်၊ ဒရုန်း စသည့် လက်နက်များဖြင့် အစ္စရေးပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ အစ္စရေးဘက်ကလည်း အမြောက်နှင့် လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ယင်းပဋိပက္ခသည် မကြာမီကာလများတွင် ပို၍ ဆိုးရွားသည့်အခြေအနေကို ရောက်ရှိလာရာ ပြင်ပက အခြေအနေများ တစ်ဟုန်ထိုး ပြင်းထန်လာမည်ကို စိုးရိမ်ခဲ့ကြသည်။

အီရန်၏ ထောက်ခံအားပေးမှုကို ရရှိသည့် ယီမင် ဟူသီလက်နက်ကိုင်များကလည်း ၎င်းတို့အနေဖြင့် အစ္စရေး တိုက်ခိုက်ရေး “အရေးကြီး အစီအစဉ်များ” ရေးဆွဲနေကြောင်း ဩဂုတ် ၅ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ရောက်ရှိလာတော့မည့် လက်စားချေ လက်တုံ့ပြန်မှုများကို ရင်ဆိုင်ရာတွင် အစ္စရေးဘက်က သဘောထားတင်းမာမှုကို ပြသခဲ့သည်။ အကယ်၍ အီရန်နှင့် ၎င်း၏ မဟာမိတ်များက အစ္စရေးကို တိုက်ခိုက်မည်ဆိုလျှင် “ကြီးကြီးမားမား ပေးဆပ်သွားရလိမ့်မည်” ဟု အစ္စရေးကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး Yoav Gallant က ဩဂုတ် ၆ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ဘနွန်မှ ထွက်ခွာမှုနှင့် လေကြောင်းခရီးစဉ်များ ဖျက်သိမ်းမှု ရှိနေ

အခြေအနေ ပြင်းထန်လာမှုကို စိုးရိမ်၍ အမေရိကန်နှင့် ဗြိတိန် အစိုးရများက ၎င်းတို့၏နိုင်ငံသားများ လက်ဘနွန်မှ ချက်ချင်းထွက်ခွာရန် ဩဂုတ် ၃ ရက်တွင် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။ ဩဂုတ် ၄ ရက်တွင်မူ ပြင်သစ်အစိုးရက ၎င်း၏နိုင်ငံသားများထွက်ခွာရန် ညွှန်ကြားခဲ့သည်။

ဂျာမနီအစိုးရကလည်း ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံသားများ လက်ဘနွန်မှ အမြန်ဆုံးထွက်ခွာရန် တိုက်တွန်းထားသည်။ ဂျာမနီကာကွယ်ရေးတပ်က ၎င်း၏နိုင်ငံသားများ ထွက်ခွာရန် လိုအပ်လျှင် စစ်ဘက်သုံး သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး လေယာဉ်နှင့် ရေယာဉ်များကို လက်ဘနွန်သို့ စေလွှတ်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဂျာမနီ မီဒီယာများတွင် ဖော်ပြထားသည်။

အခြားသော ဥရောပနိုင်ငံများကလည်း ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံများမှ နိုင်ငံသားများ လက်ဘနွန်မှ ထွက်ခွာရေး နှိုးဆော်ထားပေသည်။ လက်ဘနွန်နိုင်ငံဆိုင်ရာ ဆွီဒင်သံရုံးကိုလည်း ယာယီပိတ်သိမ်းပြီး သံရုံးဝန်ထမ်းများထွက်ခွာမည် ဖြစ်ကြောင်း ဆွီဒင်က ကြေညာထားသည်။
အမေရိကန် Delta လေကြောင်းလိုင်း နှင့် United လေကြောင်းလိုင်း၊ ပြင်သစ်လေကြောင်းလိုင်း၊ ဂျာမနီ Lufthansa လေကြောင်းလိုင်း၊ အီတလီလေကြောင်းလိုင်း စသည့် နိုင်ငံတကာ လေကြောင်းလိုင်းအများအပြားသည် အစ္စရေးနိုင်ငံ တယ်လ်အာဗီရာဖိုမြို့ သို့မဟုတ် လက်ဘနွန်နိုင်ငံ မြို့တော် ဘေရွတ်သို့ ပျံသန်းမည့် လေယာဉ်ခရီးစဉ်များကို ယာယီ ရပ်တန့်ခဲ့သည်။
လေကြောင်းခရီးစဉ်များ ဖျက်သိမ်းမှုနှင့် ပဋိပက္ခအရှိန်အဟုန် မြင့်တက်လာမည်ကို စိုးရိမ်မှုများကြောင့် လူအများအပြား လက်ဘနွန်မှ ထွက်ခွာရန် ပြင်ဆင်နေကြသည်။
ပြင်သစ် ခရီးသွားတစ်ဦးက ၎င်းအနေဖြင့် အားလပ်ရက်များကို လက်ဘနွန်တွင် နွေရာသီကုန်ဆုံးသည်အထိနေမည်ဟု မူလက စီစဉ်ထားသော်လည်း ၎င်းဘိုကင်(Booking)တင်ထားသည့် လေယာဉ်ခရီးစဉ် ဖျက်သိမ်းလိုက်ခြင်းကြောင့် အခြားလေယာဉ်ခရီးစဉ်သို့ ပြောင်းလိုက်ရပြီး မိမိနိုင်ငံကို စောပြန်လိုက်ရကြောင်း ဆင်ဟွာကို ပြောသည်။ လေယာဉ်ခရီးစဉ် ဖျက်သိမ်းခြင်းနှင့် ဧည့်သည်များ၏လိုအပ်ချက်များလာခြင်းကြောင့် လက်ဘနွန်မှ ထွက်ခွာမည့် လေယာဉ်လက်မှတ်သည် တစ်စောင်ရရန်ပင်လျှင် ခက်ခဲနေကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် ဥရောပနိုင်ငံများသို့ သွားမည့်လေယာဉ်လက်မှတ်များ ဖြစ်ကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းလုပ်ဆောင်နေသူ တစ်ဦးက ဆိုသည်။ “ဧည့်သည်တွေ ဖုန်းဆက်တာမှ မနားတမ်းပါပဲ။ သူတို့က လက်ဘနွန်မှာ ပိတ်မိနေမှာ စိုးရိမ်ကြတယ်၊ အားလုံးက ထွက်ခွာချင်နေကြတယ်” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

မည်သို့မည်ပုံ “တိုက်ခိုက်” နိုင်မည်နည်း

ဗြိတိန်နိုင်ငံ Cardiff တက္ကသိုလ် နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံရေး ပညာရှင် Amal Saad က အီရန်သည် လက်တုံ့ပြန် လှုပ်ရှားမှုများ စစ်ပွဲအသွင် အရှိန်မြင့်တက်လာမည်ကို တတ်နိုင်သမျှ ရှောင်ကြဉ်သွားနိုင်ကြောင်း၊ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အီရန်နှင့် လက်ဘနွန် ဟစ်ဇ်ဘိုလာတို့သည် “(အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ်) နေတန်ယာဟုရဲ့ ထောင်ချောက်ထဲကို ဝင်ရောက်ချင်မည်” မဟုတ်သလို အမေရိကန်ကို စစ်ပွဲထဲဆွဲသွင်းရန် အစ္စရေးကို အခွင့်အရေးပေးချင်မည် မဟုတ်ကြောင်း ယူဆသည်။

အီရန် နိုင်ငံရေးသုံးသပ်သူ Ahmad Zeidabadi က ယခုအကြိမ် အီရန်၏ လက်တုံ့ပြန်မှုသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ဧပြီလထက် “ပို၍ပြင်းထန်အားကောင်း” နိုင်ကြောင်း၊ သို့သော် “ဘက်စုံ၊ အထိန်းအကွပ်မဲ့ စစ်ပွဲ” အထိ မဖြစ်နိုင်ဟု ခန့်မှန်းသည်။

ယခုနှစ် ဧပြီ ၁၃ ရက်တွင် အီရန်က အစ္စရေးကို ဒုံးကျည်၊ ဒရုန်းများဖြင့် တိုက်ခိုက်ခဲ့ကာ အစ္စရေး၏ ဆီးရီးယားနိုင်ငံဆိုင်ရာ အီရန်သံရုံး ကောင်စစ်ဝန်ဌာန အဆောက်အဦကို တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အီရန် အစ္စလာမ်မစ်တော်လှန်ရေးအစောင့်တပ် အကြီးတန်း တပ်မှူးသေဆုံးခဲ့ခြင်းအပေါ် လက်တုံ့ပြန်ခဲ့သည်။ အီရန်အနေဖြင့် ဒုံးကျည်နှင့် ဒရုန်းများ ရာနှင့်ချီ ပစ်လွှတ်ခဲ့သော်လည်း အများစုကို ကြားဖြတ်ဟန့်တားနိုင်ခဲ့ရာ အစ္စရေးအတွက် ဆုံးရှုံးမှုမများကြောင်း အစ္စရေး၏ ပြောကြားချက်အရ သိရသည်။ ရက်အနည်းငယ်ကြာပြီးနောက် လာရောက်တိုက်ခိုက်သည့် ဒရုန်းယာဉ်အချို့ကို ပစ်ချခဲ့ကြောင်း၊ လူသေဆုံးဒဏ်ရာရမှုနှင့် ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှု မရှိကြောင်း အီရန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အကယ်၍ အီရန် သို့မဟုတ် လက်ဘနွန် ဟစ်ဇ်ဘိုလာတို့ လက်တုံ့ပြန်မည်ဆိုလျှင် အစ္စရေး၏ ပြန်လည်တန်ပြန်မှုက မိမိ၏နစ်နာဆုံးရှုံးမှုပေါ်တွင် ဆုံးဖြတ်မည်ဖြစ်ပြီး တစ်ဖက်သူ၏ တိုက်ခိုက်မှုအတိုင်းအတာတွင် ဆုံးဖြတ်မည် မဟုတ်ကြောင်း အစ္စရေး၏အခင်းအကျင်းသုံးသပ်မှု အခြေအနေကို နားလည်သည့် သတင်းအရင်းအမြစ်နှစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာသတင်းဌာနက ဩဂုတ် ၆ ရက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

အစ္စရေး၏အဓိက မဟာမိတ်အနေဖြင့် အမေရိကန်အစိုးရသည် “ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးရန် တိုက်တွန်း”နေသော်လည်း အကယ်၍ အစ္စရေးတိုက်ခိုက်ခံရပါက အမေရိကန်အနေဖြင့် အစ္စရေးကို အခိုင်အမာ ထောက်ခံအားပေးသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အခြေအနေတင်းမာမှုများ အရှိန်အဟုန်မြင့်တက်လာမည်ကို ကိုင်တွယ်ရန်အတွက် အမေရိကန်သည် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသရှိ အမေရိကန် စစ်တပ်အင်အားကို တိုးမြှင့် ပြင်ဆင်နေပြီဖြစ်သည်။
အီရန်နှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်များ အစ္စရေးအပေါ် လက်တုံ့ပြန်မှုကို ကြိုတင်အသင့်ပြင်ရန် USS Theodore Roosevelt လေယာဉ်တင် သင်္ဘောရှိ F/A-18 တိုက်လေယာဉ် ၁၀ စီးကျော်နှင့် ကြိုတင်သတိပေးလေယာဉ် ၁ စီး အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသ စစ်အခြေစိုက်စခန်းသို့ ပျံသန်းသွားပြီ ဖြစ်ကြောင်း အေပီ သတင်းဌာနက အမေရိကန် အရာရှိ တစ်ဦး၏ စကားကို ကိုးကား၍ ဩဂုတ် ၇ ရက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။ ယင်း အခြေစိုက်စခန်း၏ နေရာကိုမူ သတင်းတွင် ဖော်ပြထားခြင်းမရှိပေ။ တစ်ချိန်တည်းတွင်ပင် US F-22 တိုက်လေယာဉ်တပ်ခွဲတစ်ခုက ရက်အနည်းငယ်အတွင်း အမေရိကန်နိုင်ငံ အလက်စကာပြည်နယ်မှ ယင်းအခြေစိုက်စခန်းသို့ ပျံသန်းနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။ (Xinhua)

အီရန်နိုင်ငံ တီဟီရန်မြို့တွင် Ismail Haniyeh အား ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇူလိုင် ၃၀ ရက်က တွေ့ရစဉ် (ဆင်ဟွာ)

အစ္စရေးနိုင်ငံ တောင်ပိုင်း Arad မြို့တွင် အီရန်ဒုံးကျည်အပျက်အစီးအား ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဧပြီ ၂၈ ရက် တွေ့ရစဉ် (ဆင်ဟွာ)

……………………………
(Chinese Version)
观天下·中东局势｜外交斡旋密集　伊朗坚称要“打”
新华社北京8月8日电　尽管外交斡旋在台前幕后紧密推进，伊朗及其盟友坚称，将对暗杀巴勒斯坦伊斯兰抵抗运动（哈马斯）政治局领导人伊斯梅尔·哈尼亚的行动进行报复。另一方面，以色列也态度强硬，称如果遭报复将让对方付出沉重代价。局势将走向一场“有限”的冲突，还是“失控”的升级？
“一刻不停”
约旦副首相兼外交大臣艾曼·萨法迪4日访问伊朗首都德黑兰，与伊朗总统马苏德·佩泽希齐扬和代理外交部长阿里·巴盖里·卡尼会晤。萨法迪敦促相关方保持克制，警告如果爆发地区战争，“将对所有人造成毁灭性影响”。
美国《华尔街日报》4日报道，美国政府要求欧洲盟友和其他伙伴国家政府出面，敦促伊朗保持“克制”，以免中东紧张局势进一步升级。美国国务卿安东尼·布林肯与约旦国王阿卜杜拉二世，以及卡塔尔和埃及政府高级官员通了电话。布林肯6日称，美方正“一刻不停”地进行外交努力，“各方必须保持克制，避免局势升级”。
“我们……向伊朗传达了这一信息，我们也向以色列直接传达了这一信息。”布林肯说。
俄罗斯联邦安全会议秘书、前国防部长谢尔盖·绍伊古5日访问伊朗，与佩泽希齐扬等伊朗高级官员会晤。路透社6日援引两名不愿公开身份的“伊朗高级别消息人士”的话报道，俄总统弗拉基米尔·普京通过绍伊古呼吁伊朗方面在报复时保持“克制”。不过这一报道内容未获俄罗斯和伊朗官方证实。
坚定要“打”
哈马斯政治局领导人哈尼亚7月31日在德黑兰遇袭身亡。伊朗认定暗杀由以色列所为。伊朗最高领袖哈梅内伊说，伊朗“有责任”为在伊朗境内遭暗杀的哈尼亚报仇。据美国《纽约时报》报道，哈梅内伊下令对以色列发动直接打击。
伊朗伊斯兰共和国通讯社报道，佩泽希齐扬会晤绍伊古时表示，伊朗无意扩大地区冲突，但“必将”对以方的“罪行和狂妄”作出反应。巴盖里6日分别与埃及外长巴德尔·阿卜杜勒阿提和奥地利外长亚历山大·沙伦贝格通电话，讨论了哈尼亚遭暗杀事件。巴盖里表示伊方将作出“果断回应”，同时批评欧洲国家和美国没有谴责以色列搞暗杀。
以色列外交部长伊斯雷尔·卡茨5日说，伊朗方面已通过匈牙利转告以色列，伊朗将“攻击以色列”。
黎巴嫩真主党领导人赛义德·哈桑·纳斯鲁拉6日表示，将对以色列暗杀真主党高级军事指挥官福阿德·舒库尔“不可避免地”予以“强有力的报复”。报复行动可能单独进行，也可能与伊朗和也门等其他“抵抗力量”合作展开。
去年10月最新一轮巴以冲突爆发后，黎巴嫩真主党为策应哈马斯，用火箭弹、无人机等武器攻击以方目标，以方则发动炮击和空袭，冲突近来呈激化趋势，引发外界对局势剧烈升级的担忧。
受伊朗支持的也门胡塞武装5日也表示，胡塞武装正就打击以色列制定“重要计划”。
面对可能到来的报复，以方展现了强硬态度。以防长约亚夫·加兰特4日表示，如果伊朗及其盟友攻击以色列，“将付出沉重代价”。
劝退、停飞
出于对局势升级的担忧，美国和英国政府3日敦促本国公民立即撤离黎巴嫩。4日，法国政府也要求本国公民撤离。
德国政府也呼吁本国公民尽快撤离黎巴嫩。德国媒体披露，德国国防军准备必要时派遣军用运输机和舰船前往黎巴嫩撤侨。
其他一些欧洲国家也呼吁本国公民离开黎巴嫩。瑞典宣布暂时关闭驻黎巴嫩大使馆并撤离使馆人员。
美国达美航空和联合航空、法国航空、德国汉莎航空、意大利航空等多家国际航司已经暂停飞往以色列特拉维夫或黎巴嫩首都贝鲁特的航班。
由于大批航班取消和担心冲突升级，许多人准备离开黎巴嫩。一名法国女游客告诉法新社记者，她原计划在黎巴嫩休假至夏季结束，但她预订的航班取消，被迫改订其他航班，提前回国。一名旅行社经营者说，由于航班取消和顾客需求大涨，离开黎巴嫩的航班一票难求，特别是飞往欧洲国家的机票。“客户的电话像潮水一样打来，他们担心被困在黎巴嫩，都想离开。”
会如何“打”
英国卡迪夫大学国际关系专家阿迈勒·萨阿德认为，伊朗会尽可能避免报复行动升级为战争。因为伊朗和黎巴嫩真主党不想“落入（以色列总理）内塔尼亚胡的圈套”，让以方趁机把美国直接拖进战争。
伊朗政治分析师艾哈迈德·泽达巴迪推测，伊朗此番报复会比今年4月对以报复行动“力度更猛”，但不会升级至“全面、失控的战争”。
今年4月13日，伊朗向以色列发动导弹和无人机袭击，报复以色列空袭伊朗驻叙利亚使馆领事部门建筑并致死伊朗伊斯兰革命卫队高级指挥官。按照以方说法，伊朗共发射了数百枚导弹和无人机，不过大多数被拦截，以方损失不大。数日后，伊朗说击落数架来袭无人机，没有造成人员伤亡和财产损失。
路透社6日报道，两名了解以色列对局势评估情况的消息人士说，伊朗或黎巴嫩真主党如果发动报复，以方的回应力度将更多取决于己方损失程度而不是对方的袭击规模。
作为以色列最主要盟友，美国政府虽然在“劝和”，但同时表示如果以色列受到打击，美方将给予以方坚定支持。
美国已着手加强在中东地区的美军力量以备应对局势升级。美联社7日援引美国官员的话报道，在阿曼湾海域的美军“罗斯福”号航空母舰上的十多架F/A-18战机和一架预警机已经飞至中东地区一座军事基地，以备伊朗及其盟友报复以色列。
报道没有披露这座基地的位置。报道同时说，一个中队的美军F-22战机预计数天内也将从美国阿拉斯加州飞抵这座基地。（惠晓霜）
1. 7月31日，在耶路撒冷老城，行人经过关门的店铺。当日，耶路撒冷老城商户举行罢市，抗议哈马斯领导人伊斯梅尔·哈尼亚遇袭身亡。新华社发（贾马尔·阿瓦德摄）
2. 这是7月30日在伊朗德黑兰拍摄的伊斯梅尔·哈尼亚（中）。新华社记者沙达提摄
3. 这是4月28日在以色列南部城市阿拉达附近拍摄的伊朗导弹残骸。新华社发（贾马尔·阿瓦德摄）