ဒုတိယကမ္ဘာစစ်နောက်ပိုင်း အမေရိကန်၏သမိုင်းက စစ်မက်မီးလျှံ၏ သမိုင်းတစ်ရပ်ဖြစ်

ပေကျင်း၊ ဇွန် ၂၈ ရက် (ဆင်ဟွာ)

တိုက်ရိုက် ထိုးစစ်ဆင် စစ်တိုက်ရာမှ ကြားခံစစ်ပွဲ အားပေးခြင်း၊ အခြားနိုင်ငံ ပြည်တွင်းစစ်ဖြစ်ပွားစေရန် လှုံ့ဆော်ရာမှ နိုင်ငံအချင်းချင်း ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားစေရန် ဖန်တီးခြင်းစသည့် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်နောက်ပိုင်း ကမ္ဘာ့အဓိကစစ်ပွဲများ သို့မဟုတ် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများတွင် အမေရိကန်နိုင်ငံ၏အရိပ်အာဝါသနှင့် မကင်းခဲ့ချေ။

အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံ ကဘူးလ်လေဆိပ်တွင် အာဖဂန်မှထွက်ခွာရန် ကြိုးပမ်းနေသော ပြည်သူလူထုအား ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဩဂုတ် ၁၆ ရက်က တွေ့ရစည် (ဆင်ဟွာ)

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ မြို့တော် ဟနွိုင်းရှိ ဗီယက်နမ်စစ်သမိုင်းပြတိုက်၌ ပြသထားသော အမေရိကန် ဗုံးကြဲလေယာဉ် B-52 ၏ အပိုင်းအစများအား မတ် ၃၁ ရက်က တွေ့ရစဉ် (ဆင်ဟွာ)

ယင်းအချက်အပေါ် ယခုရက်ပိုင်းတွင် သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံတကာရေးရာပညာရှင်များအား မေးမြန်းခဲ့ရာ ၎င်းတို့က မြောက်ကိုရီးယားစစ်ပွဲ၊ ဗီယက်နမ်စစ်ပွဲ၊ အာဖဂန်စစ်ပွဲ၊ အီရတ်စစ်ပွဲ … စသည့် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်နောက်ပိုင်း အမေရိကန်ဆင်နွှဲခဲ့သည့် စစ်ပွဲနှင့် လှုံ့ဆော်ခဲ့သော ပဋိပက္ခများကို အသေးစိတ်ပြန်လည်ကြည့်ရှုမည်ဆိုပါက ဒုတိယကမ္ဘာစစ်နောက်ပိုင်း အမေရိကန်၏သမိုင်းသည် စစ်မက်မီးလျှံသမိုင်းတစ်ရပ်ဖြစ်သည်ကို ထင်ရှားစွာ တွေ့မြင်ရမည် ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အပြည့်အစုံမဟုတ်သော စာရင်းများအရ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးဆုံးချိန်မှ ၂၀၀၁ ခုနှစ်အထိ ကမ္ဘာတစ်ဝန်း ဒေသ ၁၅၃ ခုတွင် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခ ၂၄၈ ကြိမ် ဖြစ်ပွားခဲ့ရာ၌ စစ်ပွဲ ၂၀၁ ခု သည် အမေရိကန်မှစတင်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် မတ်လ၏ စာရင်းကိန်းဂဏန်းများတွင် ၂၀၀၁ ခုနှစ်မှစပြီး အမေရိကန်နှင့်၎င်း၏မဟာမိတ်နိုင်ငံများက အခြားနိုင်ငံသို့ ပစ်လွှတ်ခဲ့သော ဗုံးနှင့် ဒုံးကျည် စုစုပေ

ါင်း ၃၂၆,၀၀၀ ခု ရှိရာ ၎င်းမှာ နေ့စဉ် ပျမ်းမျှအားဖြင့် ဗုံးနှင့်ဒုံးကျည် အလုံး ၄၀ ရှိကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ ထို့အပြင် အမေရိကန်၏ ကြားခံစစ်ပွဲ အားပေးမှု၊ အခြားနိုင်ငံ၏ပြည်တွင်းစစ် လှုံ့ဆော်မှု ၊ လက်နက်ခဲယမ်း ပံ့ပိုးမှု စသည်တို့သည် တိုက်ရိုက် သို့မဟုတ် သွယ်ဝိုက်သောနည်းလမ်းဖြင့် အခြားနိုင်ငံ၏ပြည်တွင်းရေးကို ကြိမ်ဖန်များစွာ စွက်ဖက်နေခြင်းဖြစ်သည်။

အမေရိကန်အနေဖြင့် အဘယ်ကြောင့် စစ်မက်ကို ခုံမင်ရသနည်း။ နောက်ကွယ်တွင် မည်ကဲ့သို့သော နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ သမိုင်းနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဇစ်မြစ်များ ရှိပါသနည်း။

တရုတ်နိုင်ငံ Renmin University ၏ အမျိုးသားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့်မဟာဗျူဟာသုတေသနဌာန သုတေသီ တျောင်းတာ့မင်က နိုင်ငံရေးရှုထောင့်ကကြည့်မည်ဆိုလျှင် အမေရိကန်တွင် “နယ်သစ်၌ အခြေချနေထိုင်သည့်ဝါဒ” နိုင်ငံရေးဗီဇရှိပြီး အမေရိကန် ဦးဆောင်မှု သို့မဟုတ် သက်ရောက်မှုရှိကြသော အခြားနိုင်ငံများရှိ ဒေသကို “အခြားသူ” အဖြစ်သဘောထားရာ “အခြားသူ” ကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲခြင်းသည် အမေရိကန်၏ရည်မှန်းချက်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
“ထိုသို့သော နိုင်ငံရေးဗီဇရဲ့ နက်ရှိုင်းတဲ့သက်ရောက်မှုကြောင့် အမေရိကန်က စစ်တိုက်ခြင်း သို့မဟုတ် ပဋိပက္ခ လှုံ့ဆောင်ခြင်းဖြင့် ၎င်း၏ ‘အခြားသူ’ အား ပြုပြင်ပြောင်းလဲခြင်းနှင့် ထိန်းချုပ်ခြင်းကို အားဖြည့်စေသလို မိမိအင်အားချဲ့ထွင်ရာမှာလည်း အကျိုးဖြစ်စေတယ်လို့ ယူဆတယ် ” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

စီးပွားရေးကဏ္ဍတွင် စစ်ပွဲ အဆက်မပြတ် ဖြစ်ပွားခြင်း သို့မဟုတ် ပဋိပက္ခ လှုံ့ဆော်ခြင်းသည် အမေရိကန် စစ်တပ်၊ လက်နက်လုပ်ငန်းကုန်သည်နှင့်နိုင်ငံရေးသမားများ “စစ်မက်နှင့်စက်မှုပူးတွဲ”သော အမြတ်အစွန်း အပြည့်ဝရရှိစေကြောင်း၊ သမိုင်းယဉ်ကျေးမှုကဏ္ဍတွင် အမေရိကန်သည် အစောပိုင်းကာလ ကိုလိုနီချဲ့ထွင်ပြီး အနောက်ဘက်သို့ ဝင်ရောက်ခြင်းလှုပ်ရှားမှု(Westward Movement) စသည့် သမိုင်းဖြစ်စဉ်၌ အကြမ်းဖက်မှုဖြင့်ပြဿနာကို ဖြေရှင်းသော အတွေးအခေါ် ပုံသေဖြစ်နေခြင်းနှင့် သမိုင်းအစဉ်အလာရှိခဲ့ရာ ၎င်းမှာ အမေရိကန် ယဉ်ကျေးမှု၏နောက်ခံတစ်ခု ဖြစ်ကြောင်း တျောင်းတာ့မင်က ဆိုသည်။

“အမေရိကန်ရဲ့ မိမိအနေအထား သတ်မှတ်မှုက ‘ကမ္ဘာတစ်ဝန်း စိုးမိုးမှုရှိ နိုင်ငံ’ ဖြစ်တယ်၊ ဒီလိုသတ်မှတ်မှုမျိုးရဲ့လမ်းညွှန်မှုအောက်မှာ တက်တက်ကြွကြွ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုဝါဒဟာ အမေရိကန် အမျိုးသားလုံခြုံရေးနှင့်နိုင်ငံခြားရေးရာမူဝါဒ ရေးဆွဲတဲ့ပညာရှင်တွေရဲ့ အဓိကအမြင် ဖြစ်လာတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

ရှန်ဟိုင်း နိုင်ငံတကာရေးရာသုတေသနဌာန အမေရိကန်စင်တာ လက်ထောက်သုတေသီ ရှောက်ယွိချွင်က အမေရိကန်၏ စစ်တိုက်ခြင်းသည် နိုင်ငံတကာနှင့်ပြည်တွင်းတွင် ထိရောက်သော တားဆီးမှု၊ထိန်းချုပ်မှုမခံရခြင်းကြောင့် ၎င်း၏ ဗိုလ်ကျအနိုင်ကျင့် စိုးမိုးသည့် လုပ်ရပ်များက ပို၍ထပ်တိုးလာခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ဆိုသည်။

စစ်တိုက်ခြင်း သို့မဟုတ် အခြားနိုင်ငံ၏ပြည်တွင်းရေးကို စွက်ဖက်ရာတွင် အမေရိကန်သည်“အကြမ်းဖက်တိုက်ဖျက်ခြင်း”၊ “လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ်ခြင်း”၊ “ဒီမိုကရေစီ ထိန်းသိမ်းကာကွယ်ခြင်း”ဟူသော သုံးနေကျစကားလုံးများဖြင့် အကြောင်းပြလေ့ရှိသည်။ သို့သော် အမေရိကန်သည် “ကမ္ဘာ့ရဲတပ်ဖွဲ့” လော သို့မဟုတ် “ကမ္ဘာ့အကြမ်းဖက်မှု၏ ဦးသျှောင်” လော သို့မဟုတ် “လစ်ဘရယ် ဒီမိုကရေစီ လူ့အခွင့်အရေး၏ ကာကွယ်သူ” လော သို့မဟုတ် “လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကျပ်အတည်း၏ ဖန်တီးသူ” လော ဆိုသည်မှာ မေးခွန်းထုတ်ဖွယ်ဖြစ်သည်။

ကိန်းဂဏန်းများအရ “၉/၁၁ အကြမ်းဖက်မှု နောက်ပိုင်းကာလ” အမေရိကန် ဆင်နွှဲခဲ့သည့် စစ်ပွဲကြောင့် စစ်သားနှင့်အရပ်သားသေဆုံးမှုအရေအတွက်မှာ စုစုပေါင်း ၉၂၉,၀၀၀ ဦး၊ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်ပွားသူ ၃၈ သန်းရှိခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။ ယင်းကိန်းဂဏန်းများသည် ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်းထည့်သွင်းခန့်မှန်းတွက်ချက်ထားခြင်းသာ ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် အမေရိကန်သည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းတွင် အစိုးရဆန့်ကျင်ရေးလက်နက်ကိုင်အများအပြားကို မွေးမြူထားရာ ၎င်းလက်နက်ကိုင်များအနက် အများအပြားသည် အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းသို့ အသွင်ပြောင်းလဲသွားခဲ့သည်။

“အမေရိကန်ရဲ့ စစ်ပွဲဖန်တီးမှုက ဆိုးဝါးလှတဲ့ လူ့အခွင့်အရေးအကျပ်အတည်း ဖြစ်စေတယ်”၊ မိမိ၏ကမ္ဘာ့စိုးမိုးမှုနေရာအတွက် အမေရိကန်သည် ဒေသတွင်းနိုင်ငံများ၏ လူသန်းပေါင်းများစွာသော အခြေခံအသက်ရှင်နေထိုင်ခွင့်နှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ခွင့် ဖျက်သိမ်းလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု တျောင်းတာ့မင်က ဆိုသည်။

စစ်တိုက်ခြင်း သို့မဟုတ် ခွာပြဲရေးလှုံ့ဆော်ခြင်းသည် နိုင်ငံတကာစနစ်ကို နင်းချေဖျက်ဆီးခြင်းဖြစ်ရာ ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းတည်ငြိမ်ရေးအပေါ် ဆိုးဝါးသည့်ခြိမ်းခြောက်မှုဖြစ်ကြောင်း တျောင်းတာ့မင်က ပြောကြားခဲ့သည်။ “ကမ္ဘာရဲ့ တစ်ခုတည်းသော စူပါ ပါဝါအင်အားကြီးနိုင်ငံအဖြစ် အမေရိကန်ဟာ ထိုက်လျောက်သော တာဝန်ဝတ္တရာများကို ထမ်းဆောင်သင့်သော်လည်း ဆန့်ကျင်ဘက်လားရာကိုသာ ဖော်ဆောင်နေခြင်းဟာ ကမ္ဘာ့လုံခြုံရေးစီမံခန့်ခွဲမှုအတွက် လျှို့ဝှက်အန္တရာယ်ကြီး ဖြစ်စေတယ်” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

အမေရိကန်၏ စစ်ပွဲဆင်နွှဲခြင်းက ဒေသတွင်းနိုင်ငံများကို ဆိုးဝါးသောအန္တရာယ်ကျရောက်စေသလို တစ်ချိန်တည်းတွင်ပင် မိမိကိုယ်ကိုလည်း တိုက်စားမှုဖြစ်စေကြောင်း ပညာရှင်များက ထောက်ပြသည်။ ကိန်းဂဏန်းများတွင် ၂၀၀၈ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၆ ခုနှစ်အထိ နှစ်စဉ် အမေရိကန်တွင် မိမိကိုယ်ကို အဆုံးစီရင်သော စစ်မှုထမ်းဟောင်း ၆,၀၀၀ ကျော်ရှိခြင်း၊ အာဖဂန်စစ်ပွဲ၌ ကန်ဒေါ်လာ ၂.၂၆ ထရီလီယံ အသုံးပြုမှုခဲ့မှုကြောင့် ကြီးမားသော စီးပွားရေးဝန်ဖိအားရှိနေခြင်း၊ ရုရှား-ယူကရိန်းပဋိပက္ခ မီးလောင်ရာလေပင့်မှုကြောင့် ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာနှင့်စွမ်းအင်ဈေးနှုန်းများ ခုန်တက်သွားခြင်း၊ အမေရိကန်ပြည်တွင်း ငွေကြေးဖောင်းပွမှု မြင့်မားနေခြင်း စသည်တို့ ရှိကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

အမှန်စစ်စစ်တွင်မူ အမေရိကန်၏ တစ်ဖက်သတ်ဝါဒ ၊ ဗိုလ်ကျစိုးမိုးရေးလုပ်ဆောင်မှုများနှင့်အတူ ၎င်းကြောင့်ဖြစ်ပွားသော ဆိုးဝါးသည့်နောက်ဆက်တွဲရလဒ်များက အမေရိကန် ပြည်သူများအပါအဝင် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးပြည်သူများ၏ မကျေနပ်မှုဖြစ်ပေါ်လာစေရာ ဒေသအသီးသီး၌ စစ်ဆန့်ကျင်ရေးဆန္ဒပြမှုများလည်း ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

“အမေရိကန်ရဲ့လုပ်ရပ်အသွယ်သွယ်ဟာ နိုင်ငံအသီးသီး ပြည်သူလူထုရဲ့ ပိုမိုတရားမျှတသော နိုင်ငံတကာစနစ်ကို တည်ဆောက်ဖို့၊ ပို၍ငြိမ်းချမ်းလုံခြုံသောကမ္ဘာကို ကြိုဆိုနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ချက်နဲ့ မကိုက်ညီတာက ထင်ရှားပါတယ်”ဟု ရှောက်ယွိချွင်က ပြောကြားခဲ့သည်။ (Xinhua)

……………………..
(Chinese Version)
专家：二战后的美国史，也是一部战争史
2022-06-27 23:16:46
新华社北京6月27日电题：专家：二战后的美国史，也是一部战争史
新华社记者孙楠、朱超
从直接发动战争到支持代理人战争，从煽动他国内战到制造国与国之间的冲突，二战后世界上主要战争或武装冲突中总是不乏美国的身影。
对此，相关国际问题专家近日在接受记者采访时表示，朝鲜战争、越南战争、阿富汗战争、伊拉克战争……细数二战后美国发动的战争和挑起的冲突，不难发现，二战后的美国史，也是一部战争史。
据不完全统计，从二战结束到2001年，世界上153个地区发生的248次武装冲突中，美国发起了201场。2021年3月的统计数据显示，2001年以来美国及其盟国在他国共投下32.6万枚炸弹和导弹，相当于平均每天投下40多枚炸弹和导弹。此外，美国还以支持代理人战争、煽动他国内战、提供武器弹药等直接或间接方式频频干涉他国内政。
美国为何如此嗜战？背后有何政治、经济、历史和文化根源？
中国人民大学国家发展与战略研究院研究员刁大明表示，从政治角度来看，美国有着“定居主义”政治基因，把被美国“领导”或影响的其他国家、地区当作“他者”，改造“他者”成为美国的目标。“深受这种政治基因影响，美国认为发动战争或挑起争端可以强化其对‘他者’的改造与控制，也有利于扩张自己的势力范围。”
刁大明说，经济层面上，不断发动战争或挑动冲突令美国军方、军火商及政客捆绑形成的“军工复合体”赚得盆满钵满；历史文化层面上，美国在早期扩张殖民地，进行西进运动等历程中形成并积累了通过暴力解决问题的思维定式和历史传统，这是美国的文化底色之一。
“美国的自我定位是‘全球霸权国家’。在这种定位的引导下，积极的干涉主义成为美国制定国家安全和外交政策的精英们的主流观点。”上海国际问题研究院美洲中心副研究员邵育群指出，美国的战争行为在国际国内都未受到有效遏制和约束，这更加助长了美国霸权霸道霸凌行径。
发动战争或干涉别国内政时，美国惯用借口是“反恐”“保护人权”“维护民主”，但美国究竟是所谓的“世界警察”，还是“全球暴力帮主”？究竟是“自由民主人权卫道士”还是“人道主义危机制造者”？
数据显示，“后9·11时代”美国发动战争造成的军民死亡总数高达92.9万人，至少3800万民众流离失所，而且这只是非常保守的估计。此外，美国还在全球培植大量反政府武装，这些反政府武装不少后来发展成为恐怖组织。
“美国的战争行为造成严重人道主义危机。”刁大明说，美国为了自己的世界霸主地位，剥夺了地区国家数千万民众最基本的生存权和发展权。
刁大明表示，美国发动战争或挑动分裂还践踏、破坏了国际秩序，严重威胁世界和平稳定。“作为世界唯一超级大国，美国理应承担起相应责任义务，但是美国所作所为却与之背道而驰，这给全球安全治理带来很大隐患。”
专家还指出，美国的战争行为不仅给地区国家带来严重危害，同时也在自我反噬。数据显示，2008年至2016年，美国每年有超过6000名退伍军人自杀；美国在阿富汗战争中共投入约2.26万亿美元，背负着巨大经济压力；“拱火”俄乌冲突导致全球粮食和能源价格上涨，美国国内通胀维持高位……
事实上，美国的单边主义霸权行径及其酿成的严重后果早就引发包含美国民众在内的世界各国民众的强烈不满，各地反战游行此起彼伏。
“美国种种行径显然不符合各国民众对于建立更加公正合理的国际秩序，迎来更加和平安全世界的期望。”邵育群说。（完）

1. 这是2003年6月18日，美军士兵在伊拉克首都巴格达美英联军临时总部门前持枪面对数百名示威的伊拉克人。 新华社记者 赵建伟 摄
2. 这是2021年8月16日，大量民众聚集在阿富汗喀布尔机场试图离开阿富汗。塔利班人员于8月15日进入并控制了首都喀布尔。 新华社发
3. 这是在越南首都河内越南军事博物馆陈列的美军B-52轰炸机残骸（3月31日摄）。新华社发（高孟进摄）