သတင်းထောက်မှတ်စု – မြန်မာနိုင်ငံ ငလျင်ဗဟိုချက်ဖြစ်ခဲ့သည့် အဓိကနေရာသို့ နှစ်ကြိမ်သွားရောက်ရာတွင် တွေ့မြင်ကြားသိခဲ့ရသမျှ

ရန်ကုန်၊ ဧပြီ ၅ ရက် (ဆင်ဟွာ)
မတ် ၂၈ ရက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၌ အင်အားပြင်းငလျင် လှုပ်ခတ်ခဲ့သည်။ ငလျင်ဗဟိုချက်သည် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးနှင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ထိစပ်ရာနေရာ၌ဖြစ်ပြီး အဆိုပါဒေသ၌တည်ရှိသော စစ်ကိုင်းမြို့၊ အမရပူရမြို့၊ တံတားဦးမြို့နှင့် အင်းဝဒေသတို့သည် ငလျင်ဒဏ် ဆိုးရွားစွာ ခံစားခဲ့ရသည်။

မတ် ၂၉ ရက်တွင် သတင်းထောက်သည် မန္တလေး‌မြို့ရှိ ငလျင်ဒဏ် ဆိုးရွားစွာ ခံစားခဲ့ရသည့် နေရာများသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ဧပြီ ၁ ရက်တွင် ငလျင်ဗဟိုချက်နှင့် အနီးကပ်ဆုံးမြို့ စစ်ကိုင်းမြို့သို့ ရောက်ရှိခဲ့ပြီး ဧပြီ ၂ ရက်တွင် ငလျင်ဗဟိုချက်၏ အဓိကနေရာများအနက် တစ်ခုဖြစ်သည့် အင်းဝဒေသသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။

ငလျင်ဗဟိုချက်အနီးတစ်ဝိုက်တွင် မြေပြင်များကွဲအက်ခြင်း၊ လမ်းမများပျက်စီးခြင်း၊ တံတားများပြိုကျခြင်း၊ မြေဆီလွှာများ အရည်အဖြစ်အသွင်ပြောင်းကာ ပန်းထွက်ခြင်း၊ နေအိမ်များပြိုကျခြင်း၊ နှစ်ရာချီ သက်တမ်းရှိသော စေတီနှင့် ဘုန်းကြီးကျောင်းဆောင်များ ပျက်သုဉ်းအောင် ဖျက်ဆီးခံခဲ့သည်။ အင်အားပြင်းငလျင်ကြောင့် နေရာတကာ အပျက်အစီး အကြွင်းအကျန်များသာ ကျန်ရစ်ခဲ့သည်။

မန္တလေးမြို့တွင်းမှ စတင်ထွက်ခွာလာပြီး အမရပူရမြို့နယ်ကို ဖြတ်သန်းကာ အင်းဝဒေသနှင့် တံတားဦးမြို့နယ်သို့ သွားရောက်ပါက ဒုဋ္ဌဝတီမြစ်အား ဖြတ်သန်းရန် လိုအပ်သည်။ သို့သော် မြစ်ကူးတံတားသည် ငလျင်လှုပ်ခတ်မှုကြောင့် လုံးဝပျက်စီးခဲ့သည်။ တံတားအားချိတ်ဆက်ထားသော လမ်းများဆိုးရွားစွာ ကွဲအက်ပျက်စီးနေပြီး ယာဉ်အများအပြား ယင်းနေရာတွင် ညှပ်မိနေသဖြင့် သတင်းထောက်က သမ္ဗာန်လှေလေးဖြင့် မြစ်ကူးခဲ့ရသည်။

မြစ်ကမ်းနှစ်ဖက်တွင် မြေပြင်ဧရိယာအများအပြား မြစ်ထဲပြိုကျသွားသည်။ ဒုဋ္ဌဝတီမြစ် စီးဝင်သွားသည့် ဧရာဝတီမြစ်ပေါ်တွင် မန္တလေးနှင့် စစ်ကိုင်းအား ချိတ်ဆက်ထားသော နှစ်တစ်ရာနီးပါးသမိုင်းရှိသည့် အင်းဝတံတားကြီးမှာမူ အပိုင်းပိုင်း ပြတ်တောက်သွားပြီဖြစ်သည်။

သတင်းထောက်ရောက်ရှိရာနေရာများတွင် နှစ်ဆယ်ချီမှ ရာချီသက်တမ်းရှိသည့် အဆောက်အုံများ အားလုံးသည် အတိုင်းအတာအမျိုးမျိုးဖြင့် ပျက်စီးနေသည်များကို တွေ့မြင်ခဲ့ရသည်။ နာမည်ကျော်သမိုင်းဝင်မြို့ဟောင်း ဖြစ်သည့် အင်းဝမြို့ဟောင်းတွင်မူ ရှေးဟောင်းအဆောက်အအုံနှင့် စေတီပုထိုးများစွာ ငလျင်ကြောင့် အပျက်အစီးများအဖြစ် ပြိုကျသွားခဲ့သည်။

ငလျင်လှုပ်ခတ်ချိန်တွင် စေတီပုထိုးပေါ်မှ ခိုများ ရုတ်တရက်ထပျံသွားပြီးနောက် ချက်ချင်း ငလျင်လှုပ်ခတ်ခဲ့ကာ စေတီမှာလည်း အုတ်ပုံကြီးဖြစ်သွားခဲ့ရသည်ဟု စေတီပုထိုးအနီးတစ်ဝိုက်တွင် ဈေးရောင်းသော အဘွားအိုတစ်ဦးက သတင်းထောက်ကို ပြောပြခဲ့သည်။

အင်းဝမြို့ဟောင်းရှိ မယ်နုအုတ်ကျောင်းအနီးတစ်ဝိုက်တွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်သော မထက်ထက်ဝင်းကလည်း “ကျွန်မတို့ ထမင်းအိုးကြီး ကွဲသွားတာပေါ့” ဟု ဆိုသည်။

ယခုအကြိမ် အင်အားပြင်းငလျင်၏ ဗဟိုချက်ဖြစ်သော အဓိကဒေသများတွင် နေအိမ်အများစုမှာ အမြင့်နိမ့်ကြပြီး သာမန်အားဖြင့် ၂ လွှာမှ ၅ လွှာအထိ ဖြစ်ကြသည်။ သတင်းထောက်အား လုံးဝအမှတ်တရ ထင်ကျန်ရစ်စေသည်မှာမူ အရှေ့နှင့် အနောက်လားရာဖြစ်သည့် လမ်းမကြီးနှစ်ခုပင်။

တစ်လမ်းသည် တံတားဦးမြို့ဖက်တွင်ဖြစ်ပြီး အခြားတစ်လမ်းမှာ စစ်ကိုင်းရှိ မင်းလမ်းရပ်ကွက်တွင် ဖြစ်သည်။ လမ်းမနှစ်ဖက်ရှိ အိမ်များအားလုံးနီးပါး ပြိုကျပျက်စီးသွားရာ အုတ်ကွန်ကရစ်ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော အိမ်ဟောင်းများမှာ ပျက်စီးမှု အဆိုးရွားဆုံးပင်ဖြစ်သည်။

အဆောက်အအုံအများအပြားသည် အပျက်အစီးများဖြစ်သွားခဲ့ပြီး အဆက်မပြတ်လှုပ်ခတ်နေသော နောက်ဆက်တွဲ ငလျင်များကြောင့်လည်း လူများက အိမ်ထဲတွင်မနေရဲတော့ဘဲ ညပိုင်းတွင် လမ်းမထက်၌ အိပ်ကာ ခြင်ကိုက်ဒဏ် ခံနေရသည်ဟု ဦးအောင်ဝင်းထွန်းက ဆိုသည်။
တစ်ချိန်တည်းတွင် ရေ၊ လျှပ်စစ်နှင့် အင်တာနက်ပြတ်တောက်မှုသည်လည်း ဒေသခံများ၏ လူနေမှုဘဝအတွက် အခက်အခဲဖြစ်နေစေသည်။

အင်းဝမြို့တွင် ငလျင်ကြောင့် ရေပိုက်များပျက်စီးသွားပြီး အိမ်ထောင်စုပေါင်း ရာချီက သန့်ရှင်းသောရေ မရရှိနိုင်ပေ။ “ကျွန်မတို့အခု မြစ်ထဲကနေ ရေယူနေရတယ်” ဟု မထက်ထက်ဝင်းက ဆိုခဲ့သည်။ တံတားဦးမြို့ရှိ ဒေသခံပြည်သူအများစုကလည်း လျှပ်စစ်မီးပြတ်မှုကြောင့် အကျပ်အတည်းကို ပိုမိုဆိုးရွားသွားစေပြီး “ရေသန့်စက်တွေ အလုပ်မလုပ်နိုင်တော့ဘူး” ဟုဆိုသည်။

ဆိုလာစွမ်းအင်သည် အင်အားပြင်းငလျင်ပြီးနောက် တစ်ခုတည်းသော လျှပ်စစ်ဓာတ်အားထုတ်လုပ်သည့် နည်းလမ်း ဖြစ်လာခဲ့သည်။ အင်းဝနှင့် တံတားဦးကြားရှိ ဆိုလာစွမ်းအင်ဖြင့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားထုတ်လုပ်မှု စက်ပစ္စည်းတပ်ဆင်ထားသော ဈေးဆိုင်တစ်ဆိုင်အပြင်တွင် အားသွင်းပလက်ပေါက်နှစ်ခု ချထားပေးသဖြင့် အနီးတစ်ဝိုက်ရှိပြည်သူများက ထိုနေရာတွင် ငုတ်တုတ်ထိုင်ရင်း လျှပ်စစ်ပစ္စည်းများကို အားသွင်းနေကြသည်။ နံဘေးတွင်မူ အမျိုးသမီးတစ်ဦးက ဖုန်းဆက်နေပြီး ရွာထဲ၌ မီးနှင့်ရေပြတ်နေကြောင်း၊ အင်တာနက်မှာ လိုင်းရှိတစ်ချက် မရှိတစ်ချက်ဖြစ်ကြောင်း ပြောနေသည်။

“ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးက မလွယ်ကူပါဘူး။ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဒဏ်ရာတွေ ပျောက်ကင်းဖို့ အချိန်ပိုများများ လိုပါလိမ့်မယ်” ဟု ဦးတိုးကြည်က ဆိုသည်။

အပျက်အစီးများအပြင် ဘက်အသီးသီးမှ ကူညီပံ့ပိုးမှုများကြောင့် လူများက နွေးထွေးမှုအချို့ ခံစားရလာသည်။

ရက်အနည်းငယ်အတွင်း စစ်ကိုင်း၊ တံတားဦးနှင့် အင်းဝ စသည့်ဒေသများတွင် လုပ်ငန်းဌာနအမျိုးမျိုးမှ လူများက ငလျင်ဘေးကယ်ဆယ်ရေးပစ္စည်းများ လာရောက်လှူဒါန်းနေကြသည်။ ငလျင်ဒဏ်သင့်သည့် ရွာများထဲသို့ လှူဒါန်းသည့်ယာဉ်များရောက်လာတိုင်း လူကြီးလူငယ်၊ ကျားမ မရွေး ရွာသူရွာသားများသည် လူတန်းအရှည်ကြီးဖြင့် စီတန်းလာကြသည်။ ထမင်းဘူးလေးတစ်ဘူးနှင့် ငါးကြော်တစ်တုံး၊ သရက်ချဉ်တစ်ထုပ်ပင်ဖြစ်စေကာမူ ငလျင်ဒဏ်သင့်ပြည်သူများကို ပျော်ရွှင်စေနိုင်သည်။

သတင်းထောက်က လှေငယ်လေးဖြင့် အင်းဝမြို့ဟောင်းမှ အမရပူရမြို့သို့ ပြန်လာစဉ်တွင် တရုတ်ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့ဝင်များက မန္တလေးမြို့ Golden Country ဟိုတယ်၌ အမျိုးသားတစ်ဦးအား အောင်မြင်စွာ ကယ်ထုတ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း ကြားသိခဲ့ရသည်။ ၎င်းသည် အချိန် ၁၂၅ နာရီကြာ ပိတ်မိနေခဲ့ပြီး ကယ်ထုတ်ခံရစဉ်တွင် အသက်ရှင်မှု ကျန်းမာရေးလက္ခဏာများ ကောင်းမွန်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

အင်အားပြင်းငလျင်အလွန် ကူညီကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ရှင်းလင်းရေးလုပ်ငန်းများမှာ လုပ်ဆောင်ဆဲဖြစ်သည်။ ဒုဋ္ဌဝတီမြစ်ဘေးတွင် မိသားစုအနည်းငယ်က အဝတ်လျှော် ရေချိုးနေကြသည်။ ကူးတို့လှေပေါ်ရှိ လူများကလည်း မြစ်ကူးရန် အလုပ်များနေကြရာ ဘဝသည် ရှေ့ဆက်ရဦးမည်သာ ဖြစ်ပေသည်။ (Xinhua)

မြန်မာနိုင်ငံ အင်းဝမြို့ဟောင်းတွင် ငလျင်ဒဏ်သင့်ပြည်သူများက လမ်းမထက်၌ အစားအစာယူရန် တန်းစီနေသည်ကို ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဧပြီ ၂ ရက်က တွေ့ရစဉ် (ဆင်ဟွာ)

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ငလျင်ဒဏ်သင့်၍ ပြိုကျပျက်စီးသွားသော အင်းဝတံတားကြီးအား ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဧပြီ ၁ ရက်က တွေ့ရစဉ် (ဆင်ဟွာ)

———————-
(Chinese Version)
记者手记｜两次进入缅甸震中核心区见闻
新华社仰光4月4日电　新华社记者张东强
3月28日缅甸发生强震。震中位于曼德勒省和实皆省交界地带，处于这一地带的实皆市、阿马拉布拉镇、德达乌镇和因瓦地区受灾严重。
3月29日，记者进入曼德勒重灾区；4月1日，进入距震中最近的城市实皆市；4月2日，进入震中核心区之一因瓦地区。
震中附近，地面撕裂、公路塌陷、桥梁断裂、土壤液化喷涌而出、房屋垮塌、百年佛塔和寺庙遭到毁灭性破坏……强震留下满目疮痍。
从曼德勒城里出发，途经阿马拉布拉镇去因瓦地区和德达乌镇，需要渡过密埃河。然而，河上的桥梁在地震时完全损毁，连接公路严重开裂，许多车辆陷入其中，记者不得不坐小船渡河。
河两岸，大面积陆地塌陷到河里。而在密埃河汇入的伊洛瓦底江上，连接曼德勒和实皆、拥有近百年历史的阿瓦大桥，已断成几截。
记者所到之处，看到从几十年到几百年不等的建筑都受到不同程度损毁。在历史名城因瓦古城，数百座老建筑和佛塔在地震中变成废墟。
一名在佛塔周边摆摊的老人告诉记者，地震时佛塔塔顶上的鸽子突然飞走，紧接着就发生了地震，佛塔变成了一堆砖土。
“我们的饭碗没了。”在因瓦梅努寺院附近工作的泰泰温说。
在此次强震震中核心区，大多住宅房屋较低矮，一般在2层至5层不等。令记者印象最深的是两条东西朝向的街道——一条在德达乌镇，一条在实皆的敏兰社区——街两边的房屋几乎尽数倒塌。砖混结构的老房屋受损最严重。
昂温吞说，很多房子变成了废墟，不断发生的余震也令人们不敢住在家中，晚上只能睡马路、忍受蚊虫叮咬。
同时，断水断电断网也困扰着当地人们的生活。
在因瓦，地震摧毁了水管，数百个家庭无法获得清洁水。“我们现在不得不从江里直接取水。”泰泰温说。德达乌的居民多基说，断电加剧了危机，“净水机无法工作”。
太阳能几乎成为强震后唯一的发电方式。在因瓦和德达乌之间一家安装了太阳能发电的商家门外，摆着两个插板，附近的民众蹲在那里给电子设备充电。旁边，一名女子正在打电话，说村里缺水少电，网络时有时无。
“重建并不容易，精神上的创伤需要更长时间才能治愈。”多基说。
狼藉之外，各方支援让人们获得了一些温暖。
几天来，实皆、德达乌和因瓦等地都有不同行业的人们捐赠救灾物资。每每有捐赠车辆到受灾的村里，村民不论男女老少都会排起长队。哪怕是一盒饭加一小块炸鱼和一袋酸芒果，都能让灾民开心起来。
就在记者乘小船从因瓦古城返回阿马拉布拉镇时，欣喜得知中国救援人员在曼德勒金色乡村酒店成功救出一名男性，他已被困近125小时，被救出时生命体征良好。
强震后的救援和清理工作还在进行中。密埃河边，三四户人家在洗衣洗澡。摆渡人忙忙碌碌渡人过河，生活仍要继续。（完）
图说1：4月2日，在缅甸曼德勒地区的因瓦古城，一名男子骑车经过在地震中损毁的佛塔。新华社发（苗觉梭摄）
图说2：4月2日，受灾民众在缅甸因瓦古城街头排队领取食物。新华社发（苗觉梭摄）
图说3：这是4月1日在缅甸拍摄的地震中损毁的阿瓦大桥。新华社发（苗觉梭摄）