RCEP က ပွင့်လင်းသော ၊ အားလုံးပါဝင်သော ၊ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်း အခြေပြုသည့် ကုန်သွယ်ရေးစနစ်၏ အကောင်းဆုံး ဥပမာဖြစ်ကြောင်း ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ်ပြောကြား

ဖနွမ်းပင် ၊ မေ ၃၀ ရက်(ဆင်ဟွာ)

ဒေသတွင်းဘက်စုံစီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသဘောတူစာချုပ်(RCEP) လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်မှုစာချုပ်သည် ပွင့်လင်းသော ၊ အားလုံးပါဝင်သော ၊ စည်းမျဉ်းများစည်းကမ်း အခြေပြုသည့် ကုန်သွယ်ရေးစနစ်၏ အကောင်းဆုံး ဥပမာဖြစ်ကြောင်း ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ် ဆမ်ဒတ်တက်ခ်ဟိုဟွန်ဆန်က မေ ၂၇ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်တွင် စတင်အသက်ဝင်ခဲ့သည့် RCEP သည် အာဆီယံ အဖွဲ့ဝင် ၁၀ နိုင်ငံ ဖြစ်သည့် ဘရူနိုင်း ၊ ကမ္ဘောဒီးယား ၊ အင်ဒိုနီးရှား ၊ လာအို ၊ မလေးရှား ၊ မြန်မာ ၊ ဖိလစ်ပိုင် ၊ စင်ကာပူ ၊ ထိုင်း နှင့် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတို့ နှင့် ၎င်းတို့၏ ကုန်သွယ်ဖက် ငါးနိုင်ငံဖြစ်သည့် တရုတ် ၊ ဂျပန် ၊ တောင်ကိုရီးယား ၊ ဩစတြေးလျ နှင့် နယူးဇီလန်တို့ ပါဝင်သည့် အာရှ-ပစိဖိတ်နိုင်ငံ ၁၅ နိုင်ငံတို့နှင့် အကျုံးဝင်ကြောင်း သိရသည်။

ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ ဖနွမ်းပင်မြို့ရှိ အထည်ချုပ်စက်ရုံတစ်ရုံ၌ အလုပ်သမားများအား ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၁၇ ရက်တွင် တွေ့ရစဉ်(ဆင်ဟွာ)

အာရှအနာဂတ်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာညှိနှိုင်းဆွေးနွေးပွဲသို့ ရုပ်သံလင့်ခ်မှတစ်ဆင့် ပြောကြားသည့် မိန့်ခွန်းတွင် ဟွန်ဆန်က အာရှနိုင်ငံများသည် ပွင့်လင်းကာ ရှင်းလင်းလွယ်ကူပြီး အားလုံးပါဝင်သည့် လိုက်ဖက်သော အပြန်အလှန် အကျိုးကျေးဇူးရှိသည့် ဒေသတွင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအား ပိုမိုမြှင့်တင်ရန် အတိုင်အဖောက်ညီညီ လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒေသတွင်းဘက်စုံစီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသဘောတူစာချုပ်(RCEP) လက်မှတ်ရေးထိုးသည့် အခမ်းအနားအား ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ ဟနွိုင်းမြို့၌ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၅ ရက်တွင် ကျင်းပပြုလုပ်စဉ်(VNA via Xinhua)

RCEP က ပွင့်လင်းသော ၊ အားလုံးပါဝင်သော ၊ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်း အခြေပြုသည့် ကုန်သွယ်ရေးစနစ်၏ အကောင်းဆုံး ဥပမာဖြစ်ပြီး ဒေသတွင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို မြှင့်တင်ရန် ပါဝင်သည့်နိုင်ငံများ၏ စစ်မှန်သောရည်မှန်းချက် နှင့် ကတိကဝတ်ကို ထင်ဟပ်နေကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံ တောင်ပိုင်း ကွမ်ရှီး(ကျွမ့်လူမျိုး)ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ နန်နင်းအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရထားဆိပ်ကမ်း၌ ကုန်တင်ရထားပေါ်သို့ ကုန်သေတ္တာများ တင်နေသည်ကို ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၃၁ ရက်တွင် တွေ့ရစဉ်(ဆင်ဟွာ)

“ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်လို့ အာရှရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအလားအလာကို အဆုံးစွန်အထိ အားထည့်ဖို့ ရည်ရွယ်တဲ့ တစ်ခြား ဒေသတွင်းပဏာမခြေလှမ်းတွေ နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေကို မြှင့်တင်ဖို့ ဆက်လက်ပြီးတော့ ကြီးမားတဲ့ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုတွေ လုပ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။”ဟု ဟွန်ဆန်က ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန်က နိုင်ငံများအားလုံးသည် “ဘက်ပေါင်းစုံဝါဒ နှင့် စည်းမျဉ်းများအား အခြေပြုသည့် နိုင်ငံတကာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု” အခြေခံမူများကို လိုက်နာသင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပြီး အာရှသည် စည်းမျဉ်းနှစ်ခုကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းရမည်ဟု ဆိုသည်။

ကုလသမဂ္ဂ ပဋိညာဉ် စာတမ်းတွင် ထည့်သွင်းဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း နိုင်ငံတကာ ဥပဒေ အပြင် အဓိကအခြေခံမူများ နှင့် ရည်ရွယ်ချက်များကို ချိုးဖောက်သည့် တစ်ဖက်သတ်အရေးယူမှုများ ၊ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများ သို့မဟုတ် တစ်ခြား နိုင်ထက်စီးနင်းပြုသော စီးပွားရေးအစီအမံများကြောင့် ၎င်းတို့၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများကို တားဆီးဟန့်တားရန် မည်သည့်နိုင်ငံကိုမျှ ခွင့်ပြုမည် မဟုတ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

နိုင်ငံများအားလုံးသည် ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ခြင်း ၊ ၀င်ရောက်စွက်ဖက်မှု မရှိခြင်း နှင့် တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး၏ အသက်မွေးဝမ်းကြောင်း ၊ ရိုးရာအစဉ်အလာ ၊ ဓလေ့ထုံးတမ်းများ နှင့် သမိုင်းရာဇဝင်အား အသိအမှတ်ပြုရန် လိုက်နာသင့်ကြောင်း ၊ ယင်းမှာ ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲပြီး အားလုံးပါဝင်သော ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု သေချာစေရေး အမြင့်ဆုံးတန်ဖိုးများ ဖြစ်ကြောင်း ဟွန်ဆန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဒေသတွင်းနဲ့ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ငြိမ်းချမ်းရေး ၊ လုံခြုံရေး ၊ တည်ငြိမ်ရေး နှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို မြှင့်တင်ဖို့ သော့ချက် ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် အာရှနိုင်ငံတွေအတွင်းမှာ အာရှရဲ့ ဖွဲ့စည်းမှု နဲ့ စည်းလုံးညီညွတ်မှုကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းပြီး အားကောင်းလာရမည် ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

ကမ္ဘောဒီးယား တော်ဝင်အကယ်ဒမီရှိ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် Kin Phea ကRCEP လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်မှုစာချုပ်သည် ဘက်ပေါင်းစုံပါဝင်သော ကုန်သွယ်ရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ဖြစ်ပြီး ယင်း၏ ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံမှာ တူညီသောကုန်သွယ်မှုစည်းမျဉ်းများအောက်တွင် အသုံးပြုရမည် ဖြစ်သဖြင့် ပါဝင်သည့်နိုင်ငံများအားလုံး အကျိုးရှိရန် အမှန်တကယ် လက္ခဏာရှိကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

RCEP သည် အာရှတွင် ရည်မှန်းချက်အကြီးဆုံး ဒေသတွင်း လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်မှု သဘောတူညီချက် ဖြစ်ကြောင်း ၊ တရုတ်နိုင်ငံသည် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲ၏ ပြန့်နှံ့နေသော အပျက်သဘောဆောင်သည့် အကျိုးသက်ရောက်မှုများ နှင့် ကိုယ်ကျိုးစီးပွားကာကွယ်ရေး မူဝါဒအား တားဆီးရှောင်လွှဲရန် ရည်ရွယ်သည့် အာရှ၏ စီးပွါးရေးကို အဓိကစီးပွားရေးဝင်ရိုးစွန်းအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲပြုပြင်ရာတွင် အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့ကြောင်း ၎င်းက ဆင်ဟွာသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

RCEP သည် အားလုံးအကျုံးဝင်သော ကုန်သွယ်မှု ပြဌာန်းချက်တစ်ခုအောက်တွင် နှစ်ဦးနှစ်ဖက် လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်မှုသဘောတူညီချက်အားလုံးကို စီးပွားရေးအသိုင်းအဝိုင်းတစ်ခုအတွင်းသို့ ဆွဲယူသွားခြင်းကြောင့် တစ်စတစ်စဆိုးလာသော တစ်ဖက်သတ်ဝါဒကို ဖြိုဖျက်ရာတွင် အရေးပါကြောင်း ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် Kin Phea က ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ကုန်သွယ်ရေးအစုအဖွဲ့အနေဖြင့် RCEP သည် စုစုပေါင်း ပြည်တွင်းအသားတင်ထုတ်လုပ်မှုတန်ဖိုး(GDP) အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၆ ဒသမ ၂ ထရီလီယံနှင့်အတူ လူဦးရေ ၂ ဒသမ ၂ ဘီလီယံ သို့မဟုတ် ကမ္ဘာ့လူဦးရေ၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းရှိသော ဈေးကွက်အား တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ယင်းသည် ကမ္ဘာ့ GDP ၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း နှင့် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှု၏ ၂၈ ရာခိုင်နှုန်း ဝန်းကျင်အား ကိုယ်စားပြုကြောင်း သိရသည်။

သဘောတူညီချက်အရ လာမည့် နှစ်ပေါင်း ၂၀ အတွင်း သဘောတူညီချက်တွင် ပါဝင်လက်မှတ်ရေးထိုးသည့် နိုင်ငံများအကြား ကုန်ပစ္စည်းများ ရောင်းဝယ်မှုအပေါ်တွင် သွင်းကုန်အပေါ် စည်းကြပ်ကောက်ခံသည့် အခွန်များ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းအား ဖယ်ရှားပေးနိုင်မည် ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

“ဒီကြီးမားတဲ့ ဒေသတွင်းကုန်သွယ်မှု သဘောတူညီချက်က သေချာပေါက် ဒေသတွင်း နဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စီးပွားရေးတိုးတက်မှုအတွက် အထောက်အကူတစ်ရပ်အနေနဲ့ အသုံးဝင်ပြီးတော့ ပါဝင်တဲ့နိုင်ငံတွေအားလုံး အဆင့်အမျိုးမျိုးကနေ အကျိုးရှိမှာ ဖြစ်ပါတယ်။”ဟု ကမ္ဘောဒီးယား တော်ဝင်အကယ်ဒမီရှိ China Studies အသင်း၏ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဝါရင့် ဘောဂဗေဒပညာရှင် Ky Sereyvath က ဆင်ဟွာသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

“မကြာမီကာလမှာ ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအတွက် ဆွဲငင်အားရဲ့ အလယ်ဗဟိုအသစ် ဖြစ်လာမယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်။”ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဖနွမ်းပင်အခြေစိုက် Asian Vision အသင်းရှိ သုတေသနအသင်းဝင် တစ်ဦးဖြစ်သူ Thong Mengdavid က ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူညီချက်သည် ဒေသတွင်းနိုင်ငံများအတွက် ကုန်သွယ်မှု လျှော့ပေါ့ပေးခြင်းအား ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန် နှင့် စီးပွားရေး ပေါင်းစည်းခြင်းအား မြှင့်တင်ရန် အခွင့်အလမ်းတစ်ခု ပေးအပ်ခဲ့ပြီး ယင်းမှာ COVID-19 အလွန် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအတွက် သော့ချက်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“RCEP ရဲ့အောင်မြင်တဲ့ ဖြစ်စဉ်က ဘက်ပေါင်းစုံမူဝါဒအတွက် စံနမူနာပြတစ်ခုအနေနဲ့ ဖြည့်ဆည်းပေးပြီးတော့ ကပ်ရောဂါအလွန်ကာလမှာ ဒေသတွင်း စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု နဲ့ ဆက်သွယ်ရေးအတွက် မျှော်လင့်ချက်တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။”ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။ (Xinhua)
#Cambodia #HunSen #RCEP #trade #ကမ္ဘောဒီးယား #ဟွန်ဆန် #ကုန်သွယ်မှု #ဆင်ဟွာ #xinhua #myanmar #xinhuamyanmar

—————————–
(English Version)
RCEP best example of open, inclusive, rules-based trading system: Cambodian PM
“The Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP) is the best example of an open, inclusive and rules-based trading system that reflects a true aspiration and commitment of participating countries to enhancing regional cooperation,” Cambodian Prime Minister Samdech Techo Hun Sen said.
PHNOM PENH, May 30 (Xinhua) — The Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP) free trade pact is the best example of an open, inclusive and rules-based trading system, Cambodian Prime Minister Samdech Techo Hun Sen said here on Friday.
Entering into force on Jan. 1, 2022, RCEP comprises 15 Asia-Pacific countries including 10 ASEAN member states — Brunei, Cambodia, Indonesia, Laos, Malaysia, Myanmar, the Philippines, Singapore, Thailand and Vietnam — and their five trading partners, namely China, Japan, South Korea, Australia and New Zealand.
In a speech delivered via video link to an international conference on the future of Asia, Hun Sen said Asian countries should work in tandem to further promote regional cooperation that is open, transparent, inclusive, complementary and mutually beneficial.
“The Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP) is the best example of an open, inclusive and rules-based trading system that reflects a true aspiration and commitment of participating countries to enhancing regional cooperation,” he said.
“In this regard, we need to continue and make greater efforts to promote other regional initiatives and cooperation aimed at leveraging the potential of Asia’s development to its maximum,” he added.
The Cambodian leader said that all countries should adhere to the principles of “multilateralism and rules-based international cooperation,” saying that Asia must continue to uphold the two rules.
“We must not allow any country to be hindered in its development efforts by the imposition of unilateral sanctions, embargoes, or other coercive economic measures that violate international law as well as the core principles and purposes, as enshrined in the United Nations Charter,” Hun Sen said.
He said all countries must adhere to the principle of peaceful co-existence, non-interference, and respect for one another’s livelihood, tradition, customs, and history, which are the highest values in ensuring a sustainable and inclusive global development.
“We must continue to maintain and strengthen Asia’s unity and solidarity amongst countries in Asia, as it is the key to promoting peace, security, stability, and development in the region and the world,” Hun Sen said.
Kin Phea, director-general of the International Relations Institute of Cambodia, said the RCEP free trade pact is multilateral trade cooperation and its structure is truly meant to benefit all participating countries as all will be governed under the same trade rules.
“RCEP is the most ambitious regional free trade agreement in Asia in which China has played a vital role in converting Asian economy into a core economic polar aimed at averting protectionism and the widespread negative impacts of the trade war,” he told Xinhua.
“RCEP is instrumental in subverting creeping unilateralism because it pulls all bilateral free trade agreements into one economic sphere, under one blanket trade ruling,” Phea added.
Being the world’s largest trade bloc, RCEP established a market of 2.2 billion people or 30 percent of the world population with a combined Gross Domestic Product (GDP) of 26.2 trillion U.S. dollars, which represents around 30 percent of the global GDP and 28 percent of global trade.
The pact will eliminate 90 percent of tariffs on goods traded between its signatories over the next 20 years.
“This mega-regional trade pact has served as a catalyst for regional and global economic growth and undoubtedly, and all participating countries will benefit from it at different levels,” senior economist Ky Sereyvath, director-general of the Institute of China Studies at the Royal Academy of Cambodia, told Xinhua.
“I believe that it will become a new center of gravity for global trade in the future,” he said.
Thong Mengdavid, a research fellow at the Phnom Penh-based Asian Vision Institute, said the trade deal offered an opportunity for regional countries to defend trade liberalization and promote economic integration, which are key to the post-COVID-19 recovery.
“The successful story of RCEP serves as a role model for multilateralism and is a hope for cross-regional economic cooperation and connectivity in the post-pandemic era,” he said. ■
Photo 1 – A lorry drives out of the Hong Leng Huor Dry Port on the western suburb of Phnom Penh, Cambodia on Jan. 13, 2022. (Photo by Phearum/Xinhua)
Photo 2 – Garment workers make clothes at a factory in Phnom Penh, Cambodia on Dec. 17, 2021. (Xinhua/Wu Changwei)
Photo 3 – The signing ceremony of the Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP) agreement is held via video conference in Hanoi, Vietnam, Nov. 15, 2020. (VNA via Xinhua)
Photo 4 – A gantry crane loads containers onto a freight train in Nanning international railway port in south China’s Guangxi Zhuang Autonomous Region, Dec. 31, 2021. (Xinhua)