အမေရိကန်က ကမ္ဘာ့အမြင်၊ တရုတ်အမြင်နှင့် တရုတ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးအမြင်တွင် ကြီးမားသော လွဲမှားမှုရှိနေကြောင်း ဝမ်ရိပြော

ဆူဖာ၊ မေ ၂၉ ရက် (ဆင်ဟွာ)

ယခုကာလများတွင် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဘလင်ကန်က မူဝါဒဆိုင်ရာ မိန့်ခွန်းပြောကြားရာ၌ တရုတ်နိုင်ငံသည် နိုင်ငံတကာ စည်းမျဉ်းအပေါ် “အဆိုးဝါးဆုံး ရေရှည်စိန်ခေါ်မှု” ဖြစ်ပေါ်စေသည့်အတွက် အမေရိကန်အနေဖြင့် မိမိကိုယ်ကို ရင်းနှီးမြှုပ်နှံပြီး မဟာမိတ်များအား စည်းရုံးကာ တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ပြိုင်ဆိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ရာ ၎င်းမှာ နိုင်ငံတကာအခြေအနေနှင့် တရုတ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးအပေါ် မည်သို့ အကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိနိုင်ပါသလဲဟု သတင်းထောက်တစ်ဦးက မေ ၂၈ ရက်တွင် မေမြန်းခဲ့သည်။ ဝမ်ရိက ဤတရုတ်နိုင်ငံမူဝါဒ မိန့်ခွန်းက အမေရိကန်၏ ကမ္ဘာ့အမြင်၊ တရုတ်အမြင်နှင့် တရုတ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးအမြင်တွင် ကြီးမားသော လွဲမှားမှုရှိနေသည်ကို ပေါ်လွင်စေကြောင်း တုန့်ပြန်ပြောကြားခဲ့သည်။ဝမ်ရိက မိမိတို့အနေဖြင့် အမေရိကန်ကို ပြောလိုသည်မှာ ဤကမ္ဘာသည် အမေရိကန်မှ ပုံဖော်သည့် ကမ္ဘာမဟုတ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝန်းမှ ရင်ဆိုင်နေရသည့် အရေးကြီးဆုံး တာဝန်မှာ လူသားမျိုးနွယ်၏ အသက်ကျန်းမာရေးကို အတူတကွစောင့်ရှောက်ရန်၊ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ပြန်လည်ရှင်သန်လာရန်၊ ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းတည်ငြိမ်ရေးကို ထိန်းသိမ်းရန်အတွက် ကံကြမ္မာအကျိုးတူ အသိုက်အဝန်း အတွေးအမြင်ဖြင့် ကုလသမဂ္ဂပဋိညာဉ်စာတမ်း၏ ရည်ရွယ်ချက်များနှင့် အခြေခံမူကို လိုက်နာကျင့်သုံးရမည် ဖြစ်ကြောင်း ၄င်းက ဆိုသည်။

သမ္မတရှီကျင့်ဖိန်မှ အဆိုပြုခဲ့သည့် “ရပ်ဝန်းနှင့် ပိုးလမ်းမ” အတူတည်ဆောက်ခြင်း၊ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အဆိုပြုချက်၊ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လုံခြုံရေး အဆိုပြုချက်အာလုံးက နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်း၏ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ကြိုဆိုထောက်ခံမှုကို ရရှိခဲ့သည်။ သို့သော် အမေရိကန်သည် ခြွင်းချက်ထားသည့် မူဝါဒ (exceptionalism)ကိုလက်ကိုင်ကာ စစ်အေးခေတ်အတွေးအမြင်၊ ဗိုလ်ကျအုပ်စိုးမှု၊ အစုအဖွဲ့နိုင်ငံရေးစသည်တို့ကို တွန်းအားပေးခြင်းက သမိုင်းလမ်းကြောင်းကို ဆန့်ကျင်ပြီး ပဋိပက္ခနှင့် ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေကြောင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝန်းကို ကွဲပြားလှုပ်ခတ်စေမည်ဖြစ်သည်။ လက်တွေ့တွင် အမေရိကန်သည် လက်ရှိနိုင်ငံတကာ စည်းမျဉ်းကို လှုပ်ခတ်စေသည့် အရင်းအမြစ်ဖြစ်နေသလို နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး ဒီမိုကရေစီ အသွင်ပြောင်းရေး၏ အတားအဆီးလည်း ဖြစ်နေကြောင်း ဝမ်ရိက ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံက အမေရိကန်စိတ်ကူးထားသည့် တရုတ်နိုင်ငံမဟုတ်ကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုသည် ရှင်းလင်းပြတ်သားသည့် သမိုင်းဝင်ယုတ္တိရှိပြီး အားကောင်းသည့်ပြည်တွင်းအင်အားရှိရာ လူပေါင်း ၁.၄ ဘီလီယံက ခေတ်မီသော လမ်းစဉ်ပေါ်သို့ ရောက်ရှိခြင်းဖြင့် ကမ္ဘာကြီးအတွက် ခြိမ်းခြောက်မှုနှင့် စိန်ခေါ်မှုမဟုတ်ဘဲ လူသားမျိုးနွယ်၏ ကြီးမားသော တိုးတက်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ မိမိတို့က တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ခိုင်မာသောဦးဆောင်မှု၊ တရုတ်ပြည်သူများ၏ စည်းလုံးညီညွတ်မှု၊ ကြိုးစားအားထုတ်မှုနှင့် ရုန်းကန်မှုကို အခြေခံ၍ တရုတ်နိုင်ငံ၏ တမူထူးခြားသော ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ကို လျှောက်လှမ်းနိုင်ခဲ့သည်။ ပြည်သူများ၏ ဘဝပိုမိုကောင်းမွန်သာယာစေရန်၊ ကမ္ဘာအတွက် ပိုမိုကြီးမားသော အကျိုးဆောင်မှု ဆောင်ကျဉ်းပေးရန်မှာ တရုတ်နိုင်ငံ၏ ရှင်းလင်းသော ရည်ရွယ်ချက်ဖြစ်ပြီး အခြားသူကို အစားထိုးရန်၊ စိန်ခေါ်ရန် မဟုတ်ကြောင်း ၎င်းကဆိုသည်။ မိမိတို့အနေဖြင့် ပိုမိုအဆင့်မြင့်သော တံခါးဖွင့်ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကို တွန်းအားပေးပြီး ပိုမိုအဆင့်မြင့်သော ဘုံအကျိုးဖြစ်ထွန်းမှုကို အကောင်အထည်ဖော်နေရာ ပိုမိုကောင်းမွန်သော တရုတ်နိုင်ငံ ဖြစ်ရန် ကြိုးပမ်းနေသလို ကမ္ဘာကြီးကို တရုတ်နိုင်ငံကြောင့် ပိုမိုသာယာလှပစေရန်အတွက်လည်း ကြိုးပမ်းနေကြောင်း ဝမ်ရိက ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးသည် အမေရိကန်ရေးဆွဲထားသည့် သူနိုင်ကိုယ်နိုင် ယှဉ်ပြိုင်ခြင်းမဟုတ်ကြောင်း အမေရိကန်ကို ပြောလိုသည်ဟု ဝမ်ရိက ပြောကြားခဲ့သည်။ တရုတ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးကို ကောင်းမွန်စွာ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းခြင်းက ကမ္ဘာ့အနာဂတ်နှင့် ကံကြမ္မာအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိနေသဖြင့် နှစ်နိုင်ငံစလုံးမှ ကောင်းမွန်စွာ ဖြေကြားရမည့် ရာစုနှစ်မေးခွန်းဖြစ်ကြောင်း တရုတ်သမ္မတရှီကျင့်ဖိန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဤမေးခွန်းကို ဖြေကြားရာတွင် တစ်ဖက်သတ် ဗိုလ်ကျစိုးမိုးမှုကို လူတို့က မထောက်ခံကြောင်း၊ အုပ်စုဖွဲ့ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မှုက အနာဂတ်အလားအလာမရှိကြောင်း၊ အချိတ်အဆက်ပြတ်သော တံခါးပိတ်စနစ်က တိုးတက်မှုမရှိသည်ကို အမေရိကန်က သဘောပေါက်သင့်ကြောင်း ဆိုသည်။ နိုင်ငံများအကြား ယှဉ်ပြိုင်မှုက တရားမျှတသင့်ပြီး တရုတ်-အမေရိကန်ကြား ပြိုင်ဆိုင်မှုရှိနိုင်သော်လည်း အပျက်သဘောဆောင်သော ပြိုင်ဆိုင်မှု မဟုတ်သင့်ကြောင်း ၎င်းကဆိုသည်။ မိမိတို့အနေဖြင့် နိုင်ငံတော် အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် ကမ္ဘာ့အကျိုးဆောင်မှုတွင် မည်သူက ပိုမိုအားသာသည်ကို တရားမျှတစွာ ယှဉ်ပြိုင်လိုကြောင်းနှင့် တရုတ်လူမျိုးက မိမိအပေါ် ယုံကြည်မှုအပြည့်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ထို့ပြင် မိမိတို့က ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်မှုနှင့် အကျပ်ကိုင်မှုအပေါ် အလျှော့ပေးမည်မဟုတ်ဘဲ တရုတ်နိုင်ငံ၏ အချုပ်အခြာအာဏာ၊ လုံခြုံရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု အကျိုးစီးပွားကို အခိုင်အမာ ကာကွယ်သွားမည်ဖြစ်သည်။ ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်မှုမှန်သမျှက တရုတ်ပြည်သူများကို ပိုမိုစည်းလုံးညီညွတ်လာစေမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် တရုတ်ပြည်သူများက ခိုင်မာပြီး အလျှော့မပေးသည့် စိတ်ဓာတ်ရှိကြောင်းလည်း ၎င်းကပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးသည် အရေးကြီးသည့် လမ်းဆုံလမ်းခွတွင် ရောက်ရှိနေရာ အမေရိကန်အနေဖြင့် မှန်ကန်စွာရွေးချယ်သင့်သည်။ အမေရိကန်အနေဖြင့် ကွဲလွဲမှုများကို ချဲ့ကားခြင်းမဟုတ်ဘဲ အပြန်အလှန်လေးစားခြင်း၊ ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ခြင်း၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဖြင့် ဘုံအကျိုးဖြစ်ထွန်းခြင်း အခြေခံမူသုံးရပ်အပေါ် အခြေခံ၍ တရုတ်-အမေရိကန် နှစ်နိုင်ငံကြား မှန်ကန်သောခေတ်သစ်ဆက်ဆံရေးနည်းလမ်းကို ရှာဖွေရမည်ဖြစ်ကြောင်း ဝမ်ရိက အလေးထားပြောကြားခဲ့သည်။ (Xinhua)

—————————–
(Chinese Version)

王毅：美国的世界观、中国观、中美关系观出现了严重偏差

新华社苏瓦5月28日电（记者张永兴　郭鑫惠）5月28日，针对记者问询近日美国国务卿布林肯发表政策演讲时表示中国对国际秩序构成“最严重的长期挑战”，美国将会投资自己、团结盟友、与中国竞争，这将对国际局势和中美关系带来何种影响？王毅表示，这篇对华政策演讲反映出美国的世界观、中国观、中美关系观都出现了严重偏差。

王毅说，我们要告诉美方的是，这个世界不是美方描绘的世界。国际社会面临的最紧迫任务，是共同守护人类生命健康，促进世界经济复苏，维护世界和平安宁，这就需要树立命运共同体意识，践行联合国宪章宗旨和原则。习近平主席相继提出的共建“一带一路”、全球发展倡议、全球安全倡议都得到了国际社会普遍欢迎和支持。而美方却坚持“中心论”和“例外论”，抱持冷战思维，沿袭霸权逻辑，推行集团政治，这是逆历史潮流而动，只会引发冲突对抗，分裂国际社会。美国实际上已成为动摇现今国际秩序的乱源，推进国际关系民主化的障碍。

我们要告诉美方的是，中国不是美国臆想中的中国。中国的发展振兴有着清晰历史逻辑和强大内生动力，14亿人共同走向现代化是人类的巨大进步，而不是世界的威胁和挑战。我们靠的是中国共产党的坚强领导，靠的是中国人民的团结、勤劳和奋斗，靠的是走出了一条中国特色社会主义道路。我们的目标光明磊落，就是让人民过上更好日子，为世界作出更大贡献，而不是去取代谁挑战谁。我们正推进更高水平的改革开放，实现更高水平的合作共赢，必将成为更好的自己，也让世界因中国而更加美好。

我们要告诉美方的是，中美关系不是美方设计的零和博弈。习近平主席提出，中美能否处理好彼此关系，攸关世界前途命运，是两国必须回答好的世纪之问。美方在回答这道题时，首先应意识到单极霸权不得人心，集团对抗没有前途，小院高墙封闭退步，脱钩断供损人害己。国与国之间可以进行公平竞争，中美之间也会有竞争，但不应是恶性竞争。我们愿公平地比一比，谁能把国家治理得更好，谁能为世界作出更多贡献，中国人有这个信心和底气。我们从不向讹诈胁迫退让，将坚定捍卫中国的主权、安全和发展利益，任何打压遏制只能使中国人民更加团结，中国人有这个骨气和志气。

王毅强调，中美关系正处在重要的十字路口，美方应做出正确抉择，不要在“三分法”、“三点论”上不断做文章，而是把精力真正放在践行相互尊重、和平共处、合作共赢“三原则”上，进而找到中美两个大国在新时代的正确相处之道。（完）

图说：3月31日，国务委员兼外长王毅在安徽屯溪主持召开第三次阿富汗邻国外长会和阿富汗邻国与阿临时政府首次外长对话会。会后，王毅召开新闻发布会，介绍会议重要共识和成果并回答记者提问。 新华社记者 周牧 摄