ကယ်လီဖိုးနီးယားတွင် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်သည် အများသိကြသည့်အချိန်ထက် စောပြီးရှိနေခဲ့ကြောင်း အချက်အလက်သစ်များက ညွှန်ပြ

စခရာမန်တို၊ ဧပြီ ၁၁ ရက် 

မတ်လအစောပိုင်းက အမျိုးသားတစ်ဦး ၎င်း၏နေအိမ်၌ သေဆုံးနေသည်ကို တွေ့ရသည်။ အမျိုးသမီးတစ်ဦးသည်လည်း ဖေဖော်ဝါရီလလယ်ပိုင်းက ဖျားနာခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် သေဆုံးသွားခဲ့သည်။

ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းရှိ San Francisco Bay Area တွင် COVID-19 ကြောင့် အဆိုပါ အစောပိုင်းသေဆုံးမှုများသည် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူများက ရောဂါရှာဖွေမတွေ့ရှိမီ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းအတွင်း နိုဗယ် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် တည်ရှိပြီးဖြစ်ကြောင်း ထင်ဟပ်ပြလိုက်ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။ ၎င်းကြားကာလတွင် ဆိုးဝါးသောအကျိုးဆက်များရှိခဲ့ပြီး လူချင်းခပ်ခွာခွာနေရေးစည်းမျဉ်းများ အသက်မဝင်မီ ဗိုင်းရပ်စ် ပျံ့နှံ့မှုကို မထိန်းချုပ်နိုင်ဖြစ်ခဲ့ရသည်။

“ဗိုင်းရပ်စ်က ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အသိုင်းအဝိုင်းထဲမှာ လွတ်လွတ်လပ်လပ် ပျံ့နှံ့နေပါတယ်။ ဒီလိုဖြစ်နေတာ အချိန်တစ်ခုလောက်ကြာနေတာ ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်ပါတယ်” ဟု ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ် ဆန်တာကလာရာနယ်မြေ အစိုးရ အမှုဆောင်ချုပ်ဖြစ်သော သမားတော် ဒေါက်တာ ဂျက်ဖ်စမစ် (Jeff Smith) က မကြာသေးမီက ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အစည်းအဝေးတွင် နယ်မြေခေါင်းဆောင်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

စတန်းဖို့ဒ်မှ လေ့လာချက်အရ ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်မှု မြင့်တက်လာခြင်းမှာ ဖေဖော်လအတွင်း ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

သို့သော် ရောဂါထိန်းချုပ်ခြင်းနှင့် ကာကွယ်ခြင်း ဖက်ဒရယ်စင်တာများ၊ ဒေသခံ ကျန်းမာရေးဌာနများနှင့် အခြားအကြံပြုချက်များမှ ကောက်ယူထားသော အချက်အလက်များအရ အဆိုပါ ရောဂါသည် ၎င်းတို့ပထမပိုင်း ယုံကြည်ထားသည်ထက် အချိန်ကြာကြာရှိနေခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ဒီဇင်ဘာလပိုင်းခန့်ကတည်းက ရှိနေခြင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း ဧပြီ ၁၀ ရက်က ပြောခဲ့သည်။

“ဒါကို ကျွန်တော်တို့ သတိမပြုမိခဲ့ကြဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကျွန်တော်တို့မှာ အလွန်ပြင်းထန်တဲ့ တုပ်ကွေးရာသီရှိနေခဲ့တယ်လေ။ ရောဂါလက္ခဏာတွေက တုပ်ကွေးနဲ့ တော်တော်လေးဆင်တူနေတယ်။ အကယ်၍ သင့်မှာ မပြင်းထန်တဲ့ COVID ဖြစ်နေခဲ့တယ်ဆိုရင် သင်က ဒါကို သတိပြုမိမှာမဟုတ်ဘူး။ ဆရာဝန်ဆီလည်း သွားမှာမဟုတ်ဘူး။ ဆရာဝန်တွေကလည်း လုပ်မှာမဟုတ်ဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ တုပ်ကွေးလို့ပဲ မှတ်ယူကြလို့ပဲ” ဟု တွေ့ဆုံမေးမြန်းမှုတစ်ခုတွင် စမစ်က ဖြေကြားခဲ့သည်။

ကယ်လီဖိုးနီးယားတွင် ဇန်နဝါရီလနှင့် ဖေဖော်ဝါရီလတို့၌ ရပ်ကွက်နေလူထု ရောဂါစစ်ဆေးမှု အနည်းငယ်သာရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ရောဂါထိန်းချုပ်ခြင်းနှင့် ကာကွယ်ခြင်းစင်တာ (CDC) က စစ်ဆေးရေးပစ္စည်းများအား ကျန်းမာရေးဌာနတချို့ကိုသာ ထောက်ပံ့ပေးခဲ့ပြီး ဖျားနာသူများနှင့် COVID-19 ပိုးရှိသူများနှင့် ထိတွေ့ခဲ့သူများကိုသာ စစ်ဆေးရန်ကဲ့သို့သော ကန့်သတ်မှုများဖြင့် ထောက်ပံ့ထားခဲ့သည်။ တရုတ်နိုင်ငံပြင်ပတွင် COVID-19 အများဆုံးဖြစ်ပွားကြောင်း လူသိများသည့် Diamond Princess ပင်လယ်ကူးသင်္ဘောကိုသာ ဦးတည်ထားခဲ့ကြောင်း ၊ အဆိုပါ သင်္ဘောသည် ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်က ဂျပန်နိုင်ငံမှ ထွက်ခွာခဲ့ပြီး ၅ ရက်အကြာတွင် ပထမဆုံး ခရီးသည်တစ်ဦးအား COVID-19 တွေ့ရှိခဲ့ပြီး နောက်ဆုံးတွင် ခရီးသည်နှင့် သင်္ဘောဝန်ထမ်း ၇၁၂ ဦးတွင်  COVID-19 တွေ့ရှိခဲ့ပြီး ယင်းအနက် လူကိုးဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

သီတင်းပတ်များစွာကြာ ဖျားနာခဲ့ပြီး ဆေးရုံတက်ခဲ့သည့် အမျိုးသမီးတစ်ဦးအား စစ်ဆေးရန် ဆရာဝန်များက ဆုံးဖြတ်ခဲ့သော ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇ ရက်အထိ Bay Area တွင် COVID-19 ထပ်မံပေါ်ထွက်လာခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ ၎င်းအမျိုးသမီးသည် ရပ်ရွာလူထုအတွင်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ပျံ့နှံ့ခဲ့သည့် ပထမဦးဆုံးသောသူဖြစ်လာခဲ့သည်။

သို့သော် ယင်းဖြစ်ရပ်မှစ၍ ရောဂါပိုးတွေ့ရှိသူတိုင်းနီးပါးသည် ဒေသခံအချင်းချင်း ကူးစက်ပျံ့နှံ့ကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။ 

“ပြည်သူ့ ကျန်းမာရေးတာဝန်ရှိသူတွေက ရောဂါအစပြုရာကို လိုက်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့တယ်။ ဒါပေမဲ့ မလုပ်နိုင်ခဲ့ဘူး။ အထူးသဖြင့် ဆက်စပ်သူတွေကိုပေါ့” ဟု စမစ်က နယ်မြေ ကြီးကြပ်ရေးမှူးများအား ပြောခဲ့သည်။

“ဒါဟာ ဘာကိုဆိုလိုသလဲဆိုရင် ဗိုင်းရပ်စ်က လူတွေကြားမှာ ရောက်နှင့်နေပြီးပါပြီ။ CDC က ထင်သလို တရုတ်မှာပဲရှိပြီး တရုတ်ဘက်ကလူတွေနဲ့ ထိတွေ့မှုမှ ပျံ့နှံ့လာခြင်းမဟုတ်ပါဘူး” ဟု ၎င်းက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ဆန်တာကလာရာနယ်မြေ၏ ပထမဆုံး ရပ်ရွာအတွင်း ရောဂါကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုသည် COVID-19 ကြောင့် ပထမဆုံး လူသေဆုံးခြင်း ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်တွင် COVID-19 ကြောင့် ပထမဆုံးလူနာ သေဆုံးခဲ့ပြီးနောက် ငါးရက်အကြာ မတ် ၉ ရက်တွင် အသက် ၆၈ နှစ်အရွယ် အဇာ အဟာရာဘီ (Azar Ahrabi) သည် ဒုတိယမြောက် သေဆုံးသူ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ 

ကျန်းမာရေး စုံစမ်းစစ်ဆေးသူများ၏ အဆိုအရ အရာဘီ၏ ရောဂါကူးစက်မှု အရင်းအမြစ်ကို ရှာမတွေ့နိုင်ကြောင်း သိရသည်။ ၎င်း၏ မိသားစုဝင်များကလည်း သေဆုံးသူအနေဖြင့် နေအိမ်တွင်ပင် အနေများကြောင်း၊ ၎င်း၏ မိခင်အား စောင့်ရှောက်လျက်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ရံဖန်ရံခါမှသာ ကားမောင်းကြောင်းနှင့် ဈေးဝယ်ရန် ရပ်ကွက်အတွင်းရှိ ကုန်စုံဆိုင်သို့ လမ်းလျှောက်သွားခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ သို့သော် ၎င်းနှင့် ၎င်း၏မိခင်တို့သည် နိုင်ငံတကာမှ အခြေချနေထိုင်သူများစွာရှိရာ ဆန်တာကလာရာရှိ စုပေါင်းတိုက်ခန်းတွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။

၎င်းအမျိုးသမီးသည် ဖေဖော်ဝါရီလလယ်တွင် ဖျားနာခြင်းလက္ခဏာများ ပြသခဲ့သည်ဟု ဆွေမျိုးများက ဆိုသည်။ သတင်းပတ်တစ်ပတ်ကျော်ကြာသည်အထိ ၎င်း၏ ဖျားနာမှုနှင့် ရုတ်တရက်မောပန်းနွမ်းလျမှုများအား ဆွေမျိုးများက တရုတ်နိုင်ငံမှ ကြောက်မက်ဖွယ်ရောဂါ သတင်းကြောင့်သာဖြစ်နိုင်ကြောင်း ထင်မြင်ချက်ပေးခဲ့ကြသည်။

အရာဘီ၏ သားဖြစ်သူ အာမာ (Amir) က ၎င်း၏ မိခင်သည် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ရက်က ဆေးကုခန်းသို့ သွားရောက်ကာ စစ်ဆေးမှုခံယူခဲ့ကြောင်း၊ အတိအကျမသိရသော အဆုတ်ရောင်ရောဂါအား မတွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း၊ ၎င်းအား ဆရာဝန်က ပဋိဇီဝဆေးဝါးများပေးကာ အိမ်ပြန်လာခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ နောက်တစ်နေ့တွင် ၎င်း၏ဆရာဝန်က ၎င်းအား အထူးကြပ်မတ်ကုသဆောင်သို့ ပို့ဆောင်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ 

၎င်း၏မိခင်အား COVID-19 စစ်ဆေးပေးရန် ပြောကြားခဲ့ကြောင်းနှင့် နယ်မြေကျန်းမာရေးဌာနက အဆိုပါ စမ်းသပ်မှုအား ခွင့်ပြုထားခြင်းမရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အာမာက ဆိုသည်။ ၎င်း၏ မိခင်တွင်လည်း သတ်မှတ်ထားသော အချက်များလည်း မတွေ့ရှိခဲ့ဟုလည်း ဆိုသည်။

Standford တက္ကသိုလ်နှင့် CDC က အတူတကွ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် လေ့လာမှုအသစ်များက Bay Area တစ်လျှောက် နိုဗယ် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် လျင်မြန်စွာပျံ့နှံ့ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

Standford ၏ ဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါဗေဒဓာတ်ခွဲခန်းက ဇန်နဝါရီလကတည်းက လူနာ ၂,၈၀၀ ထံမှ စုဆောင်းခဲ့သည့် နမူနာများကို နောက်ကြောင်းပြန် စစ်ဆေးခဲ့ပြီး ဖေဖော်ဝါရီလကုန်ပိုင်းမတိုင်မီအထိ ပထမဆုံး COVID-19 ဖြစ်ပွားသူ မတွေ့ရှိခဲ့ပေ။ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁ ရက်နှင့် ၂၃ ရက်မှ လူနာနှစ်ဦးတွင် တွေ့ရှိခဲ့ပြီး ၎င်းတို့နှစ်ဦးလုံးသည် COVID-19 စစ်ဆေးမှုခံယူရန်အတွက် ချမှတ်ထားသောအချက်များနှင့် မကိုက်ညီခဲ့ကြောင်း အမေရိကန် ဆေးပညာစာစောင်၌ ထုတ်ပြန်သည့် သုတေသနပညာရှင်များ၏ မှတ်ချက်အရ သိရသည်။

ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ် ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဌာနနှင့် CDC တို့ကလည်း မတ် ၅ ရက်အထိ ဆန်တာကလာရာနယ်မြေတွင် COVID-19 အတွက် ရပ်ရွာအလိုက် စောင့်ကြည့်ခြင်းကို စတင်ခြင်း မရှိသေးပေ။  နမူနာများအား အရေးပေါ်စောင့်ရှောက်ရေးစင်တာ လေးခုသို့ လာရောက်သည့် ချောင်းဆိုး ဖျားနာနေသော လူနာ ၂၂၆ ဦးထံမှ စုဆောင်းခဲ့ပြီး ၎င်းတို့အနက် လေးဦးတွင် တစ်ဦးက တုပ်ကွေးရောဂါဖြစ်ကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ထို့ပြင် တုပ်ကွေးမဖြစ်ပွားသောလူနာအုပ်စု ၇၉ ဦးကိုလည်း နမူနာများ စမ်းသပ်ခဲ့ပြီး ယင်းအနက် ၉ ဦးတွင် COVID-19 ရောဂါရှိကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့ရသည်။

စစ်ဆေးချက်ရလဒ်များအရ အရေးပေါ်စောင့်ရှောက်ရေးစင်တာသို့ လာရောက်သူ၏ ၈ ရာခိုင်နှုန်းသည် နိုဗယ် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် သယ်ဆောင်ထားသူများဖြစ်ကြောင်း ဧပြီ ၁၀ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်သော အစီရင်ခံစာ၌ CDC က ပြောကြားထားသည်။

Bay Area တစ်လျှောက်တွင် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်သည် အချိန် နှစ်ပတ်ခန့်အတွင်း အကြီးအကျယ်ပျံ့နှံ့ခဲ့ခြင်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း Standford လေ့လာမှုကို ဦးဆောင်ခဲ့သူ ရောဂါဗေဒပညာရှင် ဒေါက်တာ ဘင်ဂျမင် ပင်စကီ (Benjamin Pinsky) က ဆိုသည်။ 

ဆန်တာကလာရာနယ်မြေက CDC ၏ ဒေသတွင်း နမူနာ စုဆောင်းမှုများကို ချက်ချင်းလုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ အဆိုပါ စီမံချက်ပြီးဆုံးပြီး နှစ်ရက်အကြာတွင် ဆန်တာကလာရာနယ်မြေနှင့် Bay Area ရှိ အခြားနယ်မြေငါးခုတွင် ဒေသခံများ နေအိမ်အတွင်း နေထိုင်ကြရန်နှင့် စာသင်ကျောင်းများနှင့် မရှိမဖြစ်မဟုတ်သော စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအား ပိတ်ထားရန် ညွှန်ကြားခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် အဇာ အရာဘီ သေဆုံးခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်တွင် COVID-19 ကြောင့် ပထမဆုံး သေဆုံးခဲ့သူမှာ မတ်လ ၄ ရက်က ပလေဆာနယ်မြေတွင် သေဆုံးခဲ့သည့် အသက် ၇၁ နှစ်အရွယ် အမျိုးသားတစ်ဦးဖြစ်သည်။ ၎င်းအမျိုးသားသည် မကြာသေးမီက မက္ကဆီကို အပျော်စီးသင်္ဘောစီးခဲ့ပြီး ရေလမ်းခရီးသွားနေစဉ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ရက်မှ ၂၁ ရက်အတွင်း ၎င်းတွင် ရောဂါလက္ခဏာ ပြသခဲ့သည်ဟု သင်္ဘောပေါ်ရှိ ကျန်းမာရေးတာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက The Times သတင်းစာသို့ ပြောခဲ့သည်။

နောက်နှစ်ရက်အကြာ မတ် ၆ ရက်တွင်မူ ဆန်ဂျို့စ်အာဏာပိုင်များက အသက် ၇၀ နှစ်အရွယ် အမျိုးသားတစ်ဦး ၎င်း၏ နေအိမ်တွင် သေဆုံးလျက်ရှိသည်ကို တွေ့ရှိခဲ့ရသည်။ The Times သို့ ပေးပို့သော မှတ်တမ်းများအရ အဆိုပါ အမျိုးသားတွင် COVID-19 တွေ့ရှိရသည်ဟု ဆန်တာကလာရာ ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးသူက ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ အဆိုပါ ဒုတိယမြောက်သေဆုံးကြောင်း တွေ့ရှိမှုကို လူသိရှင်ကြား ကြေညာခဲ့ခြင်းမရှိသလို ယင်းဖြစ်ရပ်နှင့်ပတ်သက်သည့် မေးခွန်းများကိုလည်း နယ်မြေဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးတာဝန်ရှိသူများက ဖြေဆိုခဲ့ခြင်း မရှိပေ။ 

The Times ၏ ရှာဖွေတွေ့ရှိချက်အရ အဆိုပါ အမျိုးသားသည် အဇာ အရာဘီနေထိုင်သည့်နေရာမှ လေးမိုင်ခန့်ကွာဝေးသော နေရာတွင် နေထိုင်ကြောင်း သိရသည်။

အရာဘီအား သမားတော်များက ကုသမှုများစွာပေးခဲ့ကြသော်လည်း ၎င်း၏ အသည်းက အလုပ်မလုပ်တော့ဘဲ ၎င်း၏ခန္ဓာကိုယ်ကလည်း ကျောက်ကပ်ဆေးခြင်းကို လက်မခံနိုင်တော့ပေ။ အသက်ရှူစက်များကလည်း ၎င်း၏အလုပ်မလုပ်တော့သော အဆုတ်တစ်လျှောက် အောက်ဆီဂျင် လုံလောက်စွာ ပေးပို့နိုင်ခြင်းမရှိသလို ဆေးရုံတွင်လည်း ၎င်း၏သွေးအတွင်းသို့ အောက်ဆီဂျင် တိုက်ရိုက်ရောက်ရှိစေရန် ပေးပို့သည့်စက်မရှိကြောင်း သိရသည်။

၎င်း၏မိခင်တွင် ရောဂါတွေ့ရှိကြောင်း အဖြေရသည့်နေ့တွင် အာမာအား အသွားအလာကန့်သတ်နေထိုင်ရန် ဆန်တာကလာရာနယ်မြေတာဝန်ရှိသူများက ညွှန်ကြားခဲ့ကြသလို ၎င်းသည် ၎င်း၏မိခင်အားအသက်ရှင်လျက် ပြန်မတွေ့နိုင်တော့ချေ။

၎င်း၏မိခင် သေဆုံးသွားချိန်တွင် အာမာသည် အဘွားအားစောင့်ရှောက်လျက် ၎င်း၏တိုက်ခန်းအတွင်း နေထိုင်ခဲ့ရပြီး မိခင်သေဆုံးကြောင်းကို အဘွားဖြစ်သူအား ပြောကြားထားခြင်းမရှိသေးဟု ဆိုသည်။ အသွားအလာကန့်သတ်ခြင်း ပြီးဆုံးပြီးနောက် မိသားစုများပြန်လည်ဆုံးစည်းချိန်မှသာ အဇာ အရာဘီ သေဆုံးကြောင်း ပြောကြမည်ဟု ဆိုသည်။

အီရန် ထုံးတမ်းအစဉ်အလာအရ သေဆုံးသူ၏ ရုပ်အလောင်းကို မိသားစုက ဆေးကြောပေးကာ မြေသို့ပြန်လည်အပ်နှံရန် ပြင်ဆင်ကြရကြောင်း အာမာက ပြောသည်။ သို့သော် နယ်မြေ ကျန်းမာရေးဌာနကမူ သေဆုံးသူအား ပလတ်စတစ်အိတ်အတွင်းသို့ ထည့်သွင်းကာ မြေမြှုပ်သဂြိုဟ်ရန်လိုအပ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ 

(အထက်ပါသတင်းဆောင်းပါးသည် Los Angeles Times တွင် Paige St. Jhon ရေးသားသော ဆောင်းပါးအား ဘာသာပြန်ဆိုထားခြင်း ဖြစ်ပါသည်။)